Tucht voor veteranenhuisgezinnen in Veenhuizen

Veteranen wonen meest in de kleine (4.20 bij 4.70 meter) woninkjes aan de buitenkant van het tweede en derde gesticht te Veenhuizen. Sommigen wonen in veldwachtershutten op het terrein. Vanaf november 1828 enkelen op de Ommerschans.

Zie voor meer informatie dit algemene stukje over veteranen en het contract voor overname en de verplaatsing van enkelen naar de Ommerschans.

De tuchtrechtspraak vindt plaats op basis van het 'Reglement van Policie en Tucht voor de kolonisten huisgezinnen van 8 july 1829' (zie bij Reglementen). Op het eind van dat reglement staan enkele additionele artikelen met betrekking tot veteranen.

De meeste van deze transcripties zijn gemaakt door Luurt Vrijen, met af en toe eentje door een nazaat. Zie voor algemene opmerkingen bij de transcripties de 'Openingspagina tucht'.

Zitting	Betrokkenen
23-09-1829	VH2: ● De zoon en dochter van fuselier Steiner hebben volgens een aanklacht van kapitein Thonhäuser de korporaal Nikopskij beledigd. Getuigen sergeant Steemink en de vrouw van fuselier Boon.
10-12-1829	VH3: ● De veteranen Broekmeijer, Loesberg en Schoenmaker willen niet meewerken als een aantal veteranen moet verhuizen van het derde naar het tweede gesticht en ze doen opstandig tegen de commandant der veteranen kapitein J. Thonhäuser. Ook gehoord: Onder Kapitein Bühler.
13-02-1830	VH3: ● De veteraan Krijnberg heeft de arbeidersweduwe J. van den Berg zwanger gemaakt. Zie ook de eerdere behandeling bij de raad van tucht voor arbeidersgezinnen op 11 februari 1830.
03-04-1830	VH3: ● Adolfina, dochter van de fuselier J: Le Bruin is zwanger. De door haar aangewezen vader, Jacobus Baggermans, een zoon van de veteranenweduwe Schmidt, ontkent.
11-04-1831	VH2: ● Veteranendochter Sophia Tromp heeft de veteranenweduwe Schabel mishandeld. Getuigen de vrouw van veteraan van der Zijp en bedelaarskoloniste Van Borghem.
17-01-1832	VH2: ● De weduwe Van der Mise is volgens een aanklacht van adjunct-directeur A. de geus gaan schelden tegen de veldwachter Rulach die de poort bewaakt. Ze staat al langer onder de verdenking sterke drank te verkopen aan bedelaars via bedelaarskolonist Van de Wal. Getuigen van haar gedrag: Catharina Muller, Johan Paulus Reichenbacht en Louisa Charlotte Sofia Boekhout. Met als bijlage een proces verbaal van het gebeurde door adjunct-directeur Adrianus de Geus.
12-03-1832	VH2: ● Sergeant de Klerk beschuldigt wijkmeester Hagendoorn van diefstal van ingekuilde aardappelen en wortelen, en haringen. Wijkmeester Hagendoorn beschuldigt De Klerk ervan samen met de veteraan Elbers erwten van de Maatschappij die bij Roomer aan de Norgervaart in de schuur waren opgeslagen te hebben ontvreemd. Getuige voor laatstgenoemde de veteraan Broekmeijer.
20-03-1832	VH2: ● Sergeant de Klerk heeft wijkmeester Hagendoorm beledigd door ongepaste uitdrukkingen, schelden en bedreigingen.
	De vrouw van veteraan Christiaan wordt genoemd in verband met heling van koperdraad bij een zaak bij VH3 van de raad van tucht voor bedelaarskolonisten op 18 april 1832
08-10-1832	VH2: ● Korporaal De Liefde verkoopt flesjes jenever aan de vrouw van zaalopziener Unverzagt en aan zaalopziener D. Klaver. Met als Bijlage een proces verbaal door adjunct-directeur De Geus en onderdirecteur Kluvers waarin de vrouw van zaalopziener Unverzagt eerst de veteraan Van Diggelen beschuldigt voordat ze De Liefde noemt.
22-01-1834	VH2: ● Aanklacht tegen zonen van veteranen Geerts en Eldik wegens straatschenderij:uittrekken en over de grond werpen van droogpalen en afbreken van banken, aan de deuren der veteranen huisgezinnen. Getuigen de veteraan Zwarts, de assistent Meijer, en de veteranenweduwe van der Zijp.
11-02-1834	VH2: ● Proces verbaal dat veteranendochter Geesje van Appeldoorn is bevallen van een onecht kind. Vader is de fourier Van Es die met haar wil trouwen.
21-02-1834	VH2: ● Aanklacht van de wijkmeester P. Postema tegen de veteranenzonen M. Saagner en H. Siets, die zich hebben toegeëigend kantschoppen, toebehorend aan de wezen van het 1e Gesticht, en zich met woorden en daden hebben verzet toen die teruggeëist werden. Getuige sergeant de Jong. H. Siets beweert de schop te hebben gekocht van de inmiddels ontslagen arbeiderskolonist Van der Hak.
28-02-1834	VH2: ● De veteranenvrouwen Elbers, van der Werf en Philips klagen dat de veteranenweduwe Christiaans hen bij herhaling heeft gescholden met de allergemeenste woorden.
22-04-1834	VH2: ● De veteraan J: Muller heeft de brigadier J.C.G. van Dompseler beledigd en geslagen.
18-01-1835	VH2 (geen transcriptie, alleen samenvatting): ● De weduwe van veteraan Joseph Klapvelder, behorende tot het huisgezin van de veteraan Schoenmaker, heeft jenever aan een bedelaarskolonist verkocht, maar heeft daar nu berouw van..
25-08-1835	VH3: ● De Smit Smit heeft de veteraan Blanke en vrouw mishandeld..Getuigen: de vrouw van de veteraan Braxhoofden, de vrouw van de schapenherder Rijmsma, de vrouw van arbeiderskolonist Brouwer, de vrouw van het bedelaarshuisgezin Klok en de arbeiderskolonist Foon.

14-11-1842	VH1: ● Veteranendochter Dolfina Le Bruin: zwanger van bedelaarskolonist J. Olaf. (Is dit een zus van Adolfina, zie 03-04-1830?)
02-06-1847	VH3: ● D: Rubinga door bedelaarskolonist Hartman beschuldigd ontvreemd katoen te hebben gekocht. ● Weduwe Freeling, onzedelijke omgang en zwanger.