Vanaf 2 augustus 1843 zit de adjunct-directeur voor de vrije
koloniën Coenraad Hulst de raad van politie en tucht voor en
niet meer directeur Jan van Konijnenburg. Dat is, op voorstel
van Van Konijnenburg zelf, geregeld bij besluit van de
permanente commissie van 24 juli 1843 N25.
De soms vermelde meisjesnamen van kolonistenvrouwen en de soms
vermelde woonplekken van diverse betrokkenen danken we aan Jan
de Lange van het Drents Archief. K1 = kolonie 1 (Frederiksoord),
K2 = kolonie 2 (Wilhelminaoord) en K3 = kolonie 3 (Willemsoord)
en daarachter staat het hoevenummer volgens het stamboek.
Nummers met een 'b' erachter zijn normaliter wijkmeesterwoningen
(zonder landje eromheen).
Die meisjesnamen en woonplekken staan hieronder als er een
volledige transcriptie van de tuchtraad is, anders staan ze in
de samenvatting ervan.
Het zou heel mooi zijn als iemand eens turft hoe vaak hieronder
voorkomt Kolonistenzoon XX en kolonistendochter YY: onzedelijke
omgang (wat altijd aan het licht komt door zwangerschap van
laatstgenoemde). Zie bijvoorbeeld 27-04-1844. Het schijnt niet
tot de leiding door te dringen dat ze hier tegen de bierkaai
vechten.
De gemeensmannen (zie de omschrijving van dat begrip in het reglement van 1825)
deze periode zijn:
Vanaf 08-02-1843: J. van Attekum (kol1), H. Hulsbring
(kol2), M.A. Aspelslagh (kol3).
Vanaf 08-02-1844: A. Lucassen (kol1), L. Harmeling
(kol2), A. Teskens (kol3).
● Harmeling verhuist uit kol2 en wordt per 17-04-1844 opgevolgd
door S. Carper.
● Lucassen wordt wijkmeester en wordt per 17-10-1844 opgevolgd
door J. Arsie.
| Zitting |
Betrokkenen |
Transcripties |
| 08-02-1843 |
● Kolonistenzoon Hendrikus Fraterman en
kolonistendochter Rina Lavermans: onzedelijke omgang. ● Kolonistendochter Sophia Catarina Friess: zonder bekomen verlof half jaar weggeweest, waarvan ze een tijd als bedelares in de OS gezeten heeft. ● Kolonist Jan Spel: aardappelen buiten de kolonie verkocht. ● Ingedeelde J van Waalwijk: strafkamer gesloopt. ● Kolonist Inpijn: verregaande mishandeling huisgezin. ● Ingedeelde Thomas Breems(?): verregaande luiheid en het plegen van onderscheidene diefstallen. ● Apolonia Kornelia Astenbach: onzedelijke omgang met den gewezen wijkmeester J. Verhagen. ● Kolonist Reinier Hill: belediging opziener Haakmeester. Getuigen A. Spoel en G. Zeilemaker. ● Kolonist Ruurd Pieters Ekhart: aanmerkelijk tekort op zijn aardappelen. ● Ingedeelde Dirk Pauw: misbruik sterke drank. ● Kolonistendochter Geertrui van Hoogmoed: zonder bekomen verlof de kolonie verlaten. ● Kolonistenzoon Lambertus Schouten en bestedeling Pieter de l'Orme: zonder verlof kolonie verlaten. ● Kolonistenzoon Jan van Roij: mishandeling kolonistendochter Jannetje van Zandwijk. |
Raad van politie en tucht kleine stukjes
transcriptie meest samenvatting, kleine stukjes
transcripties raden van toezicht Frederiksoord en
Wilhelminaoord. Geen transcriptie raad van toezicht
Willemsoord. |
| 03-06-1843 |
● Kolonistendochter Geertje van Galen (K3H31) en
kolonistenzoon Paulus Jansen (K3H56): onzedelijke omgang. ● Kolonist Pieter Middelham (K3H100): te weinig oogst. Getuigen Fijtje J. Hartlooper, vrouw van kolonist vd Berg (K3H101) en kolonist Cornelis de Vries (K3H102). ● Kolonist Jan Rutten (K3H105): tekort op oogst. ● Margaretha Ehrlig, weduwe Jansen (K3H56): tekort op oogst. ● Kolonistenzoon Hendrikus Breek (K3H72): beschuldigt wijkmeester Jan van Agteren (K3H139b) kleding te hebben laten maken door Cornelis de Klein (K3H163). Getuige Wilhelmina Corn. Liefhebber, weduwe van kolonist Logeman (K3H130). ● Kolonisten Doede Klaasz de Vries (K3H23) en Jan Sjerps Vormeer (K3H45): turf ontvreemd bij wijkmeester Paulus Jacobus Hazeloop (K3H139b). Genoemd sectiemeester Brands. ● Neeltje van den Berg, vrouw van kolonist De Bree (K3H157): kleding verkocht. ● Kolonistendochter Maria Elisabeth Adee (K3H62) en kolonistenzoon Antonius Bolkensteijn (K3H40): onzedelijke omgang. ● Kolonistenkinderen Albert van der Wolde en Pieter van der Wolde (K3H93), Paulus van Eisen (K3H111), Wilhelmus Hendrikus Wulflink (K3H110), Cornelis Nicola (K3H116) en Johannes Fellinga (K3H163): baldadigheid in de katoenweverij en lastig vallen voorbijgangers. ● Ingedeelde Leonardus de Jongh (K3H41): desertie, al in Ommerschans. ● Kolonisten en bakkerijknechten Cornelis van Os (K1H107), Hendrik Matena (K1H35) en Johannes van den Brink (K1H100): meel meegenomen. Getuigen Jan Petrus Hermsen (K1HuisWesterbeeksloot), Christiaan van Kooy.. ● Kolonistenzoon Willem Olij (K1H51): werkweigering. Getuige Andries Zorn (K1H59). |
Volledige transcripties raad van politie en tucht en raad van toezicht Willemsoord. Gedeeltelijke transcriptie raad van toezicht Frederiksoord. |
| 02-08-1843 |
● Adjunct-directeur Coenraad Hulst zit vanaf nu de raad
voor. ● Jan Baptist Pieter Leloux en Lambertus Petrus Leloux (K1H113): verregaande baldadigheden. Getuigen: huisassistent in de weefschuur Louis Adrianus Franciscus (K1H120), kolonist Jacob Eilders (K2H11), Nicolaas Vermeeren, Bernardus Maas (K2H25) en Johannes Lodewijks (K2H6). ● Kolonist Johannes Leffef (K1H43): mishandeling van de bij hem ingedeelde Gerardus Heusdens. Getuige ingedeelde Sijmen Cornelis Smit. ● Kolonistendochter Alida Johanna Landsbach (K1H119): achterblijven van verlof. ● Kolonistenzonen Pieter Verra (K2H45), Willem van der Sluis (K2H63) en Jan Zonnenberg (K2H68), en de ingedeelde Leendert Zuurveld (K2H61): vruchten ontvreemd uit de tuin van kolonist Johan Fr. Adolf Schnoor (K2H38). Getuige kolonist Frederik Elstrodt (K2H37). ● Ingedeelde Izaäk Aartman (K2H11): zonder verlof kolonie verlaten om strafkolonist Inpijn op de Ommerschans op te zoeken. ● Mietje van Weenen vrouw van kolonist M S Werkendam (K3H120): slaan Dientje Velleman vrouw van kolonist Boas (K3H119). Getuige Klaas Lodewijk (K3H92). ● Kolonistenzoon Marcus Abraham Boas (K3H119): uitschelden wijkmeester Johannes Verboom (K3H25). ● Ingedeelde Huibrecht de Willingen ( K3H155, 22 jaar) en kolonistendochter A of Johanna Paterellij (K3H149): onzedelijke omgang. ● Kolonistenzonen Evert Laverman (K3H30), Johannes Cornelis van Putten en Willem F van Putten (K3H42): wortelen ontvreemd uit tuin Jan Zwak (K3H44). ● Kolonistenkinderen Gerrit Zwak (K3H61), Hendrik Frank van der Zeyden en Matthijs van der Heijden: appelen ontvreemd bij kolonist Jan Daniël Adee (K3H62). ● Kolonistenzoon Roelof Logeman (K3H130) en ingedeelde Gepke van der Werf (K3H95): onzedelijke omgang. ● Kolonist Reinier Hill (K3H128): belediging wijkmeester Jan van Agteren (K3H141). Getuige Fijtje Mok vrouw kolonist Posener (K3H134). |
Volledige transcripties raad van politie en tucht, raden van toezicht Frederiksoord, Wilhelminaoord en Willemsoord, en brief aan kolonist Landsbach. |
| 16-11-1843 |
● Kolonist Jan van der Wilk: wegvoeren aardappelen.
Getuigen Jan van Leeuwen, Willem Godwald en Levie Wijl. ● Kolonistenvrijboer Jan Minkman: bedreiging van wijkmeester Jan Mulder. Betrokkenen Hermanus de Vries, Geertrui Schoolbroek en Elisabeth Schoolbroek, Jantje van den Berg, Adriana Penning en Christiaan Kooij. Getuige Willempje Harbrecht-van der Dooze. ● Kolonistendochter Wilhelmina Spoel en ingedeelde Johanna de Goede: stelen appels uit tuin van onderdirecteur Faaken en uitgedeeld aan anderen die op het land werkten. Genoemd opzichter Haakmeester. ● Ingedeelde Huibert Bloemzaad: 's nachts blijven bij Jeltje Klazes Riemersma, weduwe Dijkstra. Zie deze pagina op de site. Betrapt door wijkmeesters Van Agteren en Hazeloop. (zie ook 27-04-1844) ● Kolonist Harmen Beekman: verkopen turfkluiten. ● Kolonist Gosse Jager: verkopen deur die vervangen was. ● Kolonistenzoon Leendert Hartog en kolonistendochter Willempje van Putten: onzedelijke omgang. ● Kolonist Jan Daniël Adee: in huis nemen van buiten de kolonie wonende dochter die moest bevallen. ● Kolonistenzoon Hendrik de Vries: bedreiging met een mestvork van wijkmeester Jan Kleijzing. ● Kolonistenzoon Lodewijk Fellinga: beschonken en bedreigt dan vrijboer Hendrik Snoek, tot die wordt ontzet door Pierre Jean Castaing. ● Henderika Colvenbach, echtgenote van kolonist Gosse Jager: de kolonist Cornelis Nobbe allervreselijkst gescholden. ● Kolonistenzoon Pieter Dool: verzet tegen de wijkmeester Jan van Agteren. |
Raad van politie en tucht alleen samenvatting. Ook
geen transcripties raden van toezicht Willemsoord en
Frederiksoord.. |
| 11-12-1843 |
● Kolonist Mozes Izaak v der Berg (K3H101): aardappelen
geruild tegen knollen. ● Kolonistenzoon Johannes Hendrikus Wolfs (K3H139b) en ingedeelde Cornelia van Dort (K3H137): onzedelijke omgang. ● Kolonist Johannes IJtes (K3H63): aardappelen opgestuurd naar zijn dochter, maar daar weet de de door een wijkmeester ondervraagde schipper die het vervoerd zou hebben helemaal niets van. ● Ingedeelde Adrianus Zuidgeest (K3H40): dronken plus baldadigheid aan het voertuig van Doede Klaasz de Vries (K3H23). ● Hendrikus Isaak Frankot, voorzoon van de vrouw van kolonist Hendrik Arends (K2H79): verregaande luiheid in de katoenweverij. ● Kolonistenzoon Klaas Hameka (K1H124) en kolonistendochter Elisabeth Thoss (K1H118): onzedelijke omgang. ● Kolonist Dirk van Hoogmoed (K1H94): belediging pastoor Van Dam. Genoemd Grietje van Hoogmoed, ingedeelde Jan Louwers, Frans Louwers.. |
Volledige transcripties raad van politie en tucht, raad van toezicht Frederiksoord en brief Pastoor Van Dam. Geen transcripties raden van toezicht Wilhelminaoord en Willemsoord. |
| 08-02-1844 |
● Kolonistenzonen Arend Klijnman (K1H70), Anthonij
Theodorus Aukes (K1H72), Jan Augustijn (K1H52) en Willem
Olij (K1H51): mishandelen Grietje Room. Getuige: Jantje
Lebbes Groen, vrouw van Tingen (K1H64). Verdachte:
Tijmen Kooistra (K1H64). ● Kolonistenzoon Pieter Nieuwenhuis (K1H39) en kolonistendochter Cornelia Augustijn (K1H52): onzedelijke omgang. ● Kolonistenzoon Hendrikus Krabshuis (K1H29): hazenstrikken uitgezet. ● Kolonistenzonen Matthijs van Rooij (K1H116) en Adriaan Haverhoek (K1H124), en Hubert van den Meer, ingedeeld bij Grollé (K1H84): baldadigheid in de catechisatie. Aanklacht door onderwijzer Martinus Uhl. Genoemd: Klaas Westra en Hendrik Penning. ● Abe Sikkes Hoekstra, zoon van de wed van der Boom (K1H54): hout hakken in het bosch. Getuige Cornelia Oostmeijer (K1H74). ● Gerrit Gerritsen, ingedeeld bij Christiaan van Cleef (K1H71): verpanden horloge van Van Cleef. Genoemd kolonist Hafkamp. ● Johannes Hendrikus Penning (K1H42): met een vork steken moeder en zuster. Ontlastende getuigen zusters Carolina en Adriana Penning. ● Kolonistenzoon Dirk Klaver (K1H47): belediging adsistent der katoenweverij Cornelis Zuidgeest (K3H141). Genoemd fabrieksdirecteur Ten Broeke. ● Ingedeelde Egbert van der Zande (K1H15): belediging wijkmeester Willem Taatgen (K1H14). ● Kolonistenzoon Cornelis van Ham (K1H22) en kolonistendochter Berendina Deems (K2H5): onzedelijke omgang. ● Christoffel Vogelzang (K2H41): onzedelijke omgang met Anna Jacoba Funcke. ● Kolonistenzoon Rhijn Laverman (K3H30): dronken en baldadigheid aan de woning van vrijboer Kuperus (K3H11). Genoemd: wed Surstedt en Kranendonk. ● Christina Jansen, vrouw van Friess (K3H161) en Cornelia Post, vrouw van Van der Hulst (K3H156): elkaar krabben, slaan, schelden. Getuige Lubbert Kramer (K3H160). ● Anna M.A. Schoor, vrouw van kolonist C. Klein (K3H127): heeft verloskundige hulp geboden aan Geertrui Pieters Boensma, vrouw van kolonist Kok (K3H135). Genoemd: de officiële vroedvrouw de vrouw van Van Goor, de vrouwen Aukes en Friskes, wijkmeester van Agteren. |
Volledige transcripties raad van politie en tucht, raden van toezicht Frederiksoord (vier maal), raad van toezicht Wilhelminaoord, raden van toezicht Willemsoord (twee maal) en brief van onderwijzer Uhl. |
| 27-04-1844 |
● Kolonist Pieter Bruijn (K3H47): tekort oogst. ● Ingedeelden Adrianus van der Horst en Pieter Hendrik Blankhart: brutaliteit. ● Kolonistenzoon Pieter Bagchus en kolonistendochter Christina A. Doornbos: onzedelijke omgang. ● Kolonistenzoon Pieter den Ouden en kolonistendochter Anna Chr. Schmidt: onzedelijke omgang. ● Kolonistenzoon Pieter Hansen Rusch en kolonistendochter Elsje Breek: onzedelijke omgang. ● Ingedeelde Huibert Bloemzaad: onzedelijke omgang met de weduwe Dijkstra (zie ook 16-11-1843 en deze pagina op de site). ● Kolonistendochter Geertruida Jansen (K3H50) zwanger door onzedelijke omgang met iemand buiten de kolonie. ● Kolonistenzonen Jacob Joseph Nordt en Salomon: vernieling. ● Kolonistenzonen Cornelis Postma en Lodewijk Kist: beledigen voorbijganger. ● Kolonistenzonen Hendrikus en Lucas Krabshuis, Cornelis en Jacobus Verboom, Jan Wibier en Toon van Ham: dronken na de loting voor de militie in Meppel en mishandelen kolonist Johannes J.W.H. Hofman en zijn zwager Egbert van Rooij en onderwijzer Aukes. ● Theodorus L.S. Weiland: dronken. ● Johanna de Goede, ontvreemden waschkaars uit de Roomsche kerk. ● Kolonistenzoon Abe Sikkes Hoekstra en kolonistendochter Cornelia Oostmeijer: onzedelijke omgang. ● Maria Berends, vrouw van kolonist Veldmeijer: belasteren kolonist Conrath Thoss. Genoemd vrouw Latour, kolonist J.H. Evers en zijne vrouw, ingedeelde D. Pouw ● Maria Berends, vrouw van kolonist Veldmeijer: belasteren adjunct-directeur Hulst en zijn dienstbode Genda Vossebelt.. |
Raad van politie en tucht deels transcriptie deels
samenvatting, klein stukje transcriptie raad van
toezicht Willemsoord, volledige transcriptie raad van
toezicht Frederiksoord. |
| 25-07-1844 |
● Kolonistenzoon Lodewijk Fellinga (K3H163): misbruik
sterken drank en overlast gezin Elizabeth Corvezee wed:
Nicola (K3H116). Getuige Dirk van Hoogmoed (K3H115). ● Cecilia Berends huisvrouw van den kolonist C. Fellinga (K3H163): belediging wijkmeester Jan Klijzing (K3H72b). ● Kolonist Pieter Bruijn (K3H47): tekort rogge. ● Kolonist Marcus Gerrit Broekman (K3H121) en kolonistenzoon Meier Joseph Nordt (K3H49): belediging wijkmeester Johannes Verboom (K3H25). Met brief van rabbijn Nehemia Jacobson waarom zij niet kunnen verschijnen. Komt daarom aan de orde 17-10-1844. ● Kolonistenzoon Theodorus Bijkerk (K3H135): belediging wijkmeester Jan van Agteren (K3H141). ● Kolonistenzoon Dirk Capelle (K3H82): baldadigheid in een der weefhuisjes. Betrokkene Johanna Musegaa (K3H75). ● Kolonistenkinderen Johannes Jacobus Kleine (K3H145), Antonie Beekman (K3H148), Nicolaas Verwer (K3H158), Jacob Kramer (K3H160): baldadigheid in een weefhuisje. Genoemd Hendrik Scholte (K3H161), Gijsberta van der Hout vrouw Bijkerk, bewoonster van die hoeve. ● Ingedeelde Jozua Th. van Veldhuizen (K3H80): kleding verkocht. ● Kolonist Johan Andries Schmidt (K3H81): zwangere dochter in huis genomen. ● Geertje Potgieter weduwe Breek: kinderen Hendrikus en Elsje in huis genomen. Aangever wijkmeester Klijzing. ● Ingedeelde Wilhelmina Zwaan (K3H27): desertie, al naar OS. ● Kolonistendochter Wilhelmina Pennink (K3H73): zonder verlof weggeweest. ● Willem Frederik Möhre: dadelijk bij aankomst gedeserteerd, is al naar de OS. ● Ingedeelde Jan Akkerman (K1H27): zonder verlof kolonie verlaten. Genoemd Roelof Zuidema (K1H27). ● Ingedeelde Durk van der Feer (K1H2): zonder verlof kolonie verlaten. ● Kolonistenzoon Johannes Hendriks Penning(s) (K1H42): luiheid, uit strafkamer gebroken en konijn gestolen van kolonist Van Balen. ● Koenraad Jonker, voorzoon van de wed. de Ruiter (K1H6): zonder verlof kolonie verlaten. ● Elisabeth Rakema, vrouw van de kolonist J: van der Werf en zoon Klaas (allen K1H67): zonder verlof kolonie verlaten na huiselijke onenigheid. ● Ingedeelde Maarten Bink (K1H40): zonder verlof kolonie verlaten. ● Ingedeelde Gerardus van Heusden (K1H43): misbruik sterken drank. Getuigen Martinus Haakmeester, Antje Soetenkind en predikant van de gemeente Vledder. Met brief van de familie Van Heusden. ● Ingedeelde Petrus van Coevorden: aardbeziën uit tuin Algemeen Magazijn Meester ontvreemd. Genoemd Karel Chaineau. ● Ingedeelde Johannes Louwers (K2H42): belediging fabrieksbaas Kolkers. Betrokkenen Jan Leloux (K1H102), Evert Evers (K1H125), A. Veldmeijer en W. Roffersen. Met twee verklaringen over de ongeregeldheden in de katoenweverij. ● Kolonistenkinderen Auke en Grietje de Vries (K1H119): belasteren Fokje Ekhart vrouw van kolonist J. de Vries (K1H93) en haar stiefzoon Pieter de Vries. Betrokkenen Lammigje Duiker (K1H91), Elstrodt. |
Bijna volledige transcriptie van de raad van politie
en tucht, volledige transcripties van drie raden van
toezicht Frederiksoord, twee verklaringen over
ongeregeldheden in de katoenweverij, brief van familie
van Heusden. Klein gedeelte transcriptie raad van
toezicht Willemsoord. Geen transcripties brief Nehemia
Jacobson en raad van toezicht Wilhelminaoord. |
| 17-10-1844 |
NB: Ingewikkelde vindplaatsen, zie bovenaan de
transcriptie. ● J. Arsie van kolonie 1 wordt gemeensman in plaats van A. Lukassen die wijkmeester is geworden. ● Kolonistenzoon Arie Spoel en Elisabeth de Vos, voordochter van de vrouw van den kolonist Verbeek: onzedelijke omgang. ● Ingedeelden Jan Witkop en Pieter de Vries: zonder verlof kolonie verlaten. ● Ingedeelde Johannes George de Jong: zonder verlof kolonie verlaten. ● Ingedeelde Frederik Heinkens: zonder verlof kolonie verlaten. ● Kolonistenkinderen Jan Broekhuizen, Hermanus Everardus van der Hoef, Henderik van der Boor, en Willem Funcke: appels gestolen uit tuin van onderwijzer Aukes. ● Kolonistenzoon Christiaan van Attekum: schoppen en mishandelen kolonistenzoon Lambertus Pieter Leloux. Getuigen de kolonistenkinderen Gerrit Jan Evers, Abraham Bakker, Willem Bruinsma, Johannes Lodewijks, Jan Kruinenberg, Cornelis van Kooten en Jan Bode. ● Kolonistenkinderen Kornelis, Jan en Neeltje Broekhuizen: uitschelden vrouw van kolonist Harmsen. Getuige Jan van der Wulp. Genoemd Klaas Westra, ● Kolonistenzoon Klaas Westra: klaver van het land gesneden. ● Kolonistenkinderen Kornelis en Jan Broekhuizen: mishandeling kolonistenzoon Jan de Vos. ● Kolonist Johannes Franciscus Leffef: stukken van beddelakens afgesneden. Aanklacht fabrieksbaas Kolkers. ● Kolonist Marcus Gerrit Broekman (K3H121): uitschelden wijkmeester Verboom (vervolg van 25-07-1844). ● Kolonistenzoon Meier Joseph Nordt (K3H49): uitschelden wijkmeester Verboom (vervolg van 25-07-1844). |
Volledige transcripties raad van politie en tucht en een van de raden van toezicht Frederiksoord. Andere raad van toezicht Frederiksoord niet gevonden. Geen transcriptie raad van toezicht Willemsoord. |