Naar het overzicht
van stukken over ONDERWIJS
Ik heb de eer UWHoogEdG: hienevens copiëlijk mede te deelen een
rapport van den Opziener der scholen in do 23 dezer maand, van een
afgelegd schoolbezoek te Veenhuizen, met berigt, dat ik de
voorgestelde bedelaars-kolonisten F: Heijvaart ter
vervanging van den met ontslag vertrokken ondermeester G: Ter
Hoeven bij het 2e gesticht aldaar en J: van den Broek,
tot opvolger van de minder geschikten Ondermeester Weststrate,
te Ommerschans benoemd heb.-
De Directeur der Kolonien
Van Konijnenburg
Wateren den 23e Julij 1844
WelEdel Gestrenge Heer,
Ten einde het onderwijs te Veenhuizen, na de plaats gehad hebbende
veranderingen in het personeel der hoofdonderwijzer aan het 1e en
3e Gesticht in deszelfs geheelen omvang te beschouwen, heb ik mij
drie dagen lang aldaar opgehouden, en het genoegen UWEdG van den
toestand dier scholen het volgende verslag te geven.-
Beginnende met het 1e of Weezen Gesticht, alwaar het
onderwijs, wegens noodzakelijke reparatien, geheele vernieuwing en
hooger brenging der vloer eenigen tijd stilstond, is het mij
aangenaam te kunnen melden, dat het schoolhouden, volgens eene
door UWEdG op de plaats zelve beraamde schikking, dadelijk is
hervat geworden en thans, nú die herstellingen en aanmerkelijke
verbeteringen geheel afgeloopen zijn, het onderwijs op den gewonen
voet voortgaat.
Alle onderwijzers beijveren zich, om de geledene schade zoo veel
mogelijk intehalen.
Orde en regelmaat waren bij alle werkzaamheden zeer zigtbaar.
De aanwezige kinderen, welke op de dagscholen gezamenlijk 728
leerlingen, en des avonds 265 meisjes telden, zagen er goed uit en
werden, zoo wel van de zijde der Directie, als door de
Onderwijzers zelve tot eene getrouwe opkomst gehouden.
Daar in de zoo genaamde kleine school slechts 80 kinderen den
derden Onderwijzer W: Vrieze (die den 17 dezer den tweeden
rang heeft bekomen) waren aanbevolen, terwijl in eene der zalen
180 leerlingen aan eenen minder geschikten Ondermeester werden
toevertrouwd, zoo hebben wij eene omzetting dezer personen
allezins noodig geoordeeld, dat op denzelfden dag geschied is.
Overigens waren alle klassen in behoorlijke afdeelingen verdeeld
in de scholen van eenen rooster voorzien, naar welke de leervakken
dagelijks geregeld en doelmatig behandeld werden.-
Aan het tweede Gesticht in de groote school 94, en in de
kleine 64 leerlingen aanwezig, welke ik in het lezen, schrijven en
rekenen heb zien onderrigten.
Daar er bij het eerste nagenoeg niets werd gesproken, heb ik den
Onderwijzer in bedenking gegeven, of zulks ter ontwikkeling der
verstandelijke vermogens en tot beter begrip van het gelezene niet
een noodzakelijk vereischte ware dat, toestemmend beantwoord
zijnde, voortaan in acht zou worden genomen.-
Het overige was tamelijk wel; zoo ook orde en zindelijkheid. De
Ondermeester van der Hoeven door zijne Besteders van
Amsterdam op gevraagd zijnde en alzoo eerlang staat te vertrekken,
ben ik zo vrij UWEdG ter vervulling dier Vacature voortestellen
den binnen kolonist F. Heijvaart, houder van den derden
onderwijzers rang, welke vroeger in diezelfde betrekking werkzaam
geweest – doch door het misbruik van sterken drank daaruit geraakt
is.
Deze voordragt geschiedt met te meerder gerustheid, naardien de
Adjunct-Directeur zoo wel als de Onderwijzer van dat Gesticht mij
daartoe hebben aangezocht en verklaard, dat genoemde persoon, door
een goed gedrag van drie Jaren, zijne vroeger begane fout geheel
heeft uitgewischt.
De school van het 3e Gesticht schijnt door de verandering
van hoofd onderwijzer weinig of niets te hebben verloren.
De nieuw benoemde geeft zich veel moeite, om alles ordelijk, op de
beste en doelmatigste wijze voorttezetten; zelfs ook de muzijk.
Met genoegen woonde ik dan ook hier, zoo wel bij dag, als in de
avondschool het onderwijs bij.
Op de eerst telde men 166 en op de laatste 124 jongens en meisjes,
welke allen goed geklassificeerd waren en op eene nuttige
aangename en doelmatige wijze werden bezig gehouden.
Eindelijk moet ik UWEdG nog berigten, dat zich in het 2e
Gesticht te Veenhuizen een onderwijzer van den derden rang bevindt
Jochem van den Broek genaamd, vroeger privaat onderwijzer
te Ommerschans en thans opziener bij de Veldarbeiders, die gaarne
bij het onderwijs en wel, bij verkiezing, te Ommerschans wenscht
geplaatst te worden.
Daar de Directie nú over dezen persoon zeer te vreden is, zou hij
den minder geschikten ouden ondermeester Weststraten te
Ommerschans wel kunnen vervangen het welk ik almede zoo vrij ben
UWEdG in overweging te geven.
Met de meeste hoogachting heb ik de eer te zijn
WelEdelGestr Heer
UWEdG Dv Dienaar
=Get= J. H. Geraets
Voor copie conform
De Directeur der koloniën
Van Konijnenburg