Naar het overzicht
van de POST
Ingekomen post invnr 53. Uit een brief van
schout Fabius van Steenwijk aan de Permanente Commissie:
Geeft berigt van een gehouden konferentie (26 november
Frederiksoord) met de gekommiteerden uit de erfgenamen van de
Steenwijkerwoude heide, wegens het afstaan van een gedeelte
derzelve, tot oprigting eener kolonie; met verzoek om eene
kommissie uit de Komm. van Weldadigh. te benoemen, om deswege
verder te onderhandelen.
De Maatschappij stuurt een kopie naar Van Roijen, Schuurman en
directeur Benjamin van den Bosch (de afvaardiging).
Besluit van de permanente commissie volgens brievenboek
invnr 18. Om de directeur te schrijven over de designaties
van Alles (Beemster) en Vermeulen (Breda).
Ingekomen post invnr 53. Een brief van schout
Van Roijen waar hij zijn dienst aanbiedt voor het aankopen van
gronden voor een tweede kolonie. Hij geeft een uitgebreid verslag
van de mogelijke gronden, met berekeningen van kosten.
Ingekomen post volgens brievenboek invnr 18.
Subcommissie Appingedam geeft een gedetailleerde opgave van het
door haar te palatsen gezin uit Kloosterburen / gedesigneerd,
rescr 6 dec, not 5 id art 18.
Uit de notulen van de vergadering van de Permanente
Commissie invnr 38.
"De Generaal rapporteert gekogt te hebben voor rek. der Maatsch.
20 aandelen in de ongescheiden marke van Vledder, voor de som van
eén duizend guldens, te betalen de eene helft met meij aanstaande,
en de andere met meij 1821. Voorts berigt Zijne Exc. nog gekogt te
hebben 6 aandeelen, met een stuk je weiland voor de som van
achthonderd guldens, en doen stellen op ZijnEd. naam, om de
marktscheiding te provoceeren: verder dat ZijnEd. onder approbatie
der Kommissie gekogt heeft eenzelfde deel van de ongescheiden
markt van Doldersum, met de daarbij behoorende bouwing, bestaande
in huis, bouw- en weideland, voor de som van zesentwintighonderd
guldens: en dat ZijnEd. kwalificatie gegeven heeft, onder
approbatie der Kommissie, om nog aantekopen 2 zevende gedeelten in
de genoemde ongescheiden marke van Doldersum: zullende de
kontrakten van 't een en ander eerdaags worden aangeboden."
"idem rapporteert ten aanzien van den grond van Steenwijkerwoude,
dat ZijnEd. met den schout en 't gemeentebestuur aldaar is
overeengekomen om aan de geërfden in het Steenwijkerheideveld het
voorstel te doen om 400 morgens daar van aan de Maatschappij
aftestaan en dat de genoemde schout zich gereserveerd heeft daar
over nader met de M. in korrespondentie te treden. Zende aan hem
het origineel besluit van Zijne M. ter hand gesteld."
Voorts heeft Oosterloo een berekening gemaakt voor het opknappen
van de bruggen. Besloten wordt ondermeer de middelste rij bomen
voor het onderdirecteurshuis daaraan op te offeren.
"De Generaal pponeert in de nieuwe kolonie tot onderdirekteur
aantestellen den Heer .. Evertjes, gewezen schout aan de
Oldermarkt(?) op het gewone traktement. Goedgekeurd."
"Besloten den Heer Direkteur der kol. aanteschrijven, dat de
sergeant Koppens benoemd tot huisverzorger bij de kinderen van
Monnikendam, naar de kol. is opgezonden."
Ingekomen post volgens brievenboek invnr 18.
Subcommissie Gouda, vraagt of zij bij het verleden jaar geplaatste
gezin van Vergeer, een weeskind mogen voegen ten einde het zelve
voltallig te maken.
Ingekomen post volgens brievenboek invnr 18.
Subcommissie Balk, verzoekt met aandrang huisgezinnen te mogen
plaatsen.
Ingekomen post volgens brievenboek invnr 18.
Subcommissie Middelburg, stelt disponibel bedrag en geeft berigten
omtrent de de kontrobutien in haar arrondissement.
Uit de notulen van de vergadering van de Permanente
Commissie invnr 38.
De P.C. benoemt directeur Benjamin van den Bosch, Van Roijen en
dokter Schuurman tot commissie voor de onderhandelingen over de
aankoop van de Steenwijkerheide.
Ingekomen post invnr 53. Brief van directeur
Benjamin van den Bosch aan de Permanente Commissie:
Frederiksoord den 5 december 1819
Ik heb de eer aan de Kommissie hier bij intezenden. De
verantwoording van gelden over de maand november, waarvan de
kwitanties en bijlagen per beurtschip volgen zullen.
Uit genoemde verantwoording zal de Kommissie den ongunstigen staat
mijner financien ontwaren.
Ook wordt ik daar door verhindert van de gunstige gelegenheid, om
winter voorraad voor de nieuwe kolonisten op te doen, gebruik te
maken.
Hendrik Fakes leverd eene rekening in voor toezienders diensten
bij de werkzaamheden in de vier parten en het graven van de
scheepssloot van 278=.=.
Ik heb 78 in mindering betaald, zo als op mijne verantwoording
voorkomt, ten einde tot de volle betaling, de aurorisatie der
Kommissie te kunnen ontvangen.
Het huisraad is nog niet aangekomen, zo dat de onder officieren en
kolonisten zich zeer moeten behelpen. Gisteren heb ik de brief en
nota van verzondene huisraad van deHeer van Riemsdijk ontvangen,
en dus met genoegen gezien het benodigde spoedig kan hier zijn.
Er zijn geene kolonisten zedert mijne laatsten opgave, meer
aangekomen.
Er ontbreekt een stuk notulen tussen 5 en 13 december.
Ingekomen post invnr 53. Regelmatig brieven van
subcommissies waarin gewag gemaakt wordt van kontrakten met
regenten van weeshuizen.
Uitgaande post invnr 352. Uit de minuten van de
verzonden post van de Permanente Commissie:
Aan den Heer Direkteur
De Permanente Kommissie UWelEdGestrenge beneffens de Heer
Schuurman en Van Roijen benoemd en verzocht hebbende om met de
Heer Fabricius en andere geeerden van Steenwijkerwoude de zaken te
regelen betrekkeijk het in bezitnemen der heide gronden onder die
gemeente gelegen, heeft het nodig geacht UWelEdGeb. met hare
bedoeling in deze nader bekent te maken en in staat te stellen om
deswegens aan de mede benoemde Heeren de noodige elucidatien te
verstrekken.
De Kommissie houd het voor een uitgemaakte zaak dat het geheele
heideveld haar in vruchtgebruik door Zijne Majesteit is afgestaan
en dat het zelve als domein beschouwd moet worden. Alle
schikkingen waar in zij treed ten voordele van de gemeente van
Steenwijkerwoude moeten dan ook aangemerkt worden als vrijwillige
opofferingen van haar zijde. Daar de aangelegenheden der
Maatschappij en het doel harer inrigting verder(?) om het
vermoeden tegen te gaan of aan de eene zijde behoeftigen een
bestaan verschaffen en aan de anderen zijde die dood(?) geboren
worden, zo is dan ook de Kommissie genegen tot het doen van enige
opofferingen ten behoeve van zodanige gemeente als welke om de
afstand van dien grond mogten worden benaadeelt en dat wel 1. door
een gedeelte van den grond der gemeente te laten. 2. door een
jaarlijksche bijdrage aan de armen kasse die op eenige goede
gronden mogten monzen(?) sustineren(?) door dat hunne behoeftigen
door die afstand minder(?) benadeelt zijn. Deze bijdragen echter
zal in geen geval te boven gaan een gulden per morgen jaarlijks
door de Maatschappij te betalen aan die armen kassen.
In de tweede plaats erlangd de Maatschappij de helft van het nog
onbebouwde heideveld en is bereid de overige helft te laten
liggen, mits de helf welk zij staat te occuperen zodanig wordt
afgedeelt dat dan op van de Oude Blessen een chibble(?) of meerder
reijen huizen kunnen worden gevestigd en dat zich uitstrekken tot
aan de nieuw aangelegde weg alsmede de nodige ruimte om eenige
huizen te bouwen langs de weg die van Steenwijk zo verder(?) over
de Blesse naar Olde markt loopt, nagenoeg zoals nevens gaande
siguen(?) (een handgetekend plattegrondje) uitdrukt. Mogten(?)
onoverkomelijke hinderpalen echter dit ontwerp verhinderen ten
uitvoering te brengen, dan zal de Kommissie gaarne een nadere
voordragt van UWelEdGeb. deswegens tegemoet zien. Gelijk zij mede
wenscht dat dan eerst(?) zo spoedig mogelijk tot stand gebracht
worden, dewijl de ontwerpen van andere uitbreiding gedurende deze
weken hier mede in verband staan. Een landmeter kan ook voords(?)
voor rekening der Maatschappij ter doening der nodige opmeten
worden geemployeerd.
Van wege de Permanente Kommissie
(Johannes van den Bosch)
Ingekomen post invnr 53. Brief van directeur
Benjamin van den Bosch aan de Permanente Commissie:
Frederiksoord den 7 december 1819
Ik heb de eer aan de Permanente Kommissie in te zenden.
De tekening van school en spinzaal, met de berekening der kosten,
van de Heer Oosterlo.
Heden heb ik aan boord van 't Steenwijker beurtschip doen
bezorgen de kwitanties en bijlagen, tot de verantwoording van
november behorende; als mede de lijsten van uitbetaling etc. tot
op den 1 dezer.
Aan den armeninrichting is verzonden
13 zakken vlasgaren 1183 3/4 pond
4 zakken snuit 326 1/2
17 zakken 1510 1/4 pond
Van alle de zakken tot dusverre verzonden zijn nog geene terug
ontvangen.
De Heer de Bas zal heden te Steenwijk al mede aan boord bezorgen,
het gevervde voerlaken bij den verver voorhanden. Van het getal
ellen, zal ik de Kommissie bij eene volgende opgave doen.
Onlangs heb ik naar S Hage verzonden, een stuk voerlaken, voor de
joodsche huisgezinnen vervaardigt.
Wanneer de kleeding stukken daar van gereed zijn, zou het mij zeer
aangenaam wezen dezelves, door eenig teken kenbaar - te
ontvangen.
Heden morgen is het huisraad, in goeden staat, en overeenkomstig
daar van ontvangen nota, aangekomen, waar voor aan de schipper, de
bepaalde som van 60- is betaald. Een dag later zou het schip, zo
door de vorst als gebrek aan water, niet hebben kunnen aankomen.
Zo even ontvang ik berigt, dat ook de beurtschepen een meer
gunstige gelegenheid afwachten moeten.
Het strenge weder doet bijna den geheelen arbeid binnen de kolonie
stilstaan; dewijl deHeer Oosterlo mede geen voortgang maken kan.
Ook heb ik heden ontvangen mandaat no. 199 à 3000,- voorlopende
uitgaven.
Waar van ik op den 15 dezer 880- voor wol zal betalen, en daar
van de Kommissie informeren, ten einde daar voor geene bijzondere
mandaat zou geslagen worden.
In haast.
Ingekomen post invnr 53. Brief van de subcommissie
Heerenveen
Persisterende bij onze voordragt welke wij ten gevolge van UwEds
aanschrijving van den 3 july ll no. ???, ònder dagteekening van
den 26 september aanvolgende no 57, hebben ingezonden, hebbenwij
thans het genoegen, in antwoord van UwEds geëerde van den 3 dezer
no 116 12/11 aan UwEde te kennen te geven dat het huisgezin van
Jacobus de Vroeg, oud 55 jaren, tuinman van beroep, nevens
denzelven bestaande uit deszelfs huisvrouw Hylkje Lens, oud 52
jaren en vier kinderen, te weeten:
Jan Jacobus de Vroeg, oud 17 jaren,
Tietje Jacobus de Vroeg, oud 16 jaren,
Hendrik Jacobus de Vroeg, oud 11 jaren,
Gerrit Jacobus de Vroeg, oud 9 jaren
alnog vanwege ons ressort voor de kolonie Frederiksoord bestemd
blijft; en dat hetzelve op aanstaande zaturdag den elfden dezer,
onmiddelijk van hier naar derwaards de reize per os zal aanneemen,
ten einde nog den eigen dag aldaar te kunnen arriveren.
De distantie tusschen Heerenveen en de kolonie slechts pl:m: zes
uren gaans zijnde, zoo hebben wij dan ook geen ogenblik geaarzeld
om de reisroute door UwEd opgegeven buiten alle bedenking te
stellen.
De subcommissie te Heerenveen.
Ingekomen post invnr 53. Voordrachtsbrief van
Pieter Brouwer door Wieringerwaard via subcommissie Alkmaar.
Ingekomen post invnr 53. Brief van de subcommissie
Beemster:
Met zeer veel blijdschap ontving de subcommissie van de Beemster,
uit uwe missive van den 3d dezer, het berigt dat het huisgezin van
Maarten Alles (niet Allas) voor de kolonie Frederiksoord
gedesigneerd was.
Hoewel wij nu gaarne het bewuste huisgezin, op den door UwelEd
bestemden tijd, de reize derwaards zouden doen aannemen, zoo
worden wij daarin door de ingevallene vorst volstrekt verhindert.
- Deze diene derhalve om UwelEd te informeren, dat wij de
gedesigneerde famille, zoodra het weer verandert, en de schuiten
varen, naar de kolonie zullen doen vertrekken, vertrouwende, dat
UwelEd in deze, door volstrekte noodzakelijkheid voorgeschrevene
schikking, genoegen nemen zult.
Ingekomen post invnr 53. A. Brouwer uit Amsterdam
accepteert de functie van spinbaas tegen betaling van 500,- en
vrij wonen onder voorwaarde dat hij zelf geen kosten voor zijn
vervoer hoeft te dragen.
Ingekomen post invnr 53. J. Schregardus uit
Schiedam stuurt als gift 2000 roebels met een brief waarin hij
vraagt om zoveel mogelijk publiciteit aan de gift te willen geven
zonder echter zijn naam te noemen.
Onder aan de brief staat: "Uit Christ. mensche liefden na Jezus
vo(onleesbaar).
Op de enveloppe staat: "gift van een menschenvriend en Nederlander
uit Zuid Holland".
Ingekomen post invnr 53. 11 december stuurt hij nog
een tweede brief, waarin hij uitlegt dat hij geen hervormd
predikant is, maar dat dit zijn broer is in Amersfoort.
Uit de Staatscourant:
's Gravenhage, den 10 december.
Onder de treffende blijken van mildadigheid, die de Permanente
Commissie van Weldadigheid gedurig blijft ondervinden, en welke
haar zoo zeer tot aanmoediging verstrekken in hare uitgebreide
werkzaamheden, verdient bijzonder opmerking de gift van zekeren
Nederlander, inwoner eener zuid-hollandsche stad, wiens edele
nederigheid haar de vrijheid ontzegd heeft, om eenen
grootmoedigen menschen-vriend persoonlijk aan de natie te doen
kennen; en die alleen in zoo verre vergund heeft, van zijne
weldaad gewag in de nieuwspapieren te mogen maken, als zulks ter
aanmoediging van zijne nog vermogende medeburgers tot soortgelijke
daden zoude kunnen strekken.
Deze gift bestaat in twee inscriptien op het grootboek van
Rusland, a 6 pCt. rentende, uitgegeven ten name van Stadniski en
van Heukelom, te Amsterdam, ieder groot duizend Roebels, met
vrijlating aan de Commissie, om die, naar haar beste weten, tot
het meest nuttig einde voor het fonds der maatschappij, te
gebruiken.
Moge het hart des donateurs, in de vreugde van de lijdende
menschheid zoo krachtdadig ondersteund te hebben, de zoetste
belooning voor zijne weldaad vinden, en zijn voorbeeld velen onzer
landgenooten uitlokken, om ook het hunne, ter vergrooting van het
fonds onzer reeds zoo nuttige maatschappij, door milde giften bij
te dragen.
Van wege de Permanente Commissie,
P. van Hemert, secretaris. sc 13.12.19
Ingekomen post invnr 53. Uit een brief van
Ameshoff, 11 december 1819
De Heer Direkteur adviseer ik op verzoek van de HeerGen. op de
rugzijde van de vragtbrief, de inkoop prijs van het straatvuil en
andere meststoffen. Het bestendige lage water is oorzaak dat de
mestschippers zwarigheden maken. De benen zijn opgekocht door een
Engelschman tegen 30 stuivers per 100 pond.
Ik vleije mij echter nog een een partijtje tegen 16 st. te
bekomen.
Ingekomen post volgens brievenboek invnr 18. Brief
van Ameshoff aan de Permanente Commissie: confidentieel, geeft in
bedenking om de SK Amsterdam ernstig aanteschrijven, over het niet
behandelen van het voorstel ter overneming van vondelingen / de
subkie Amsterdam aangeschreven 14 dec , not 13 id art 14)
Amsterdam 11 december 1819
Zeer Geachte Vrienden!
Vernomen hebbende dat men voornemens was het voorstel tot het
overnemen van vondelingen enz. zoo niet ter zijde te leggen, dan
op den langen baan te schuiven. Waarvan de reden meen ontdekt te
hebben, welke echter liever mondeling communicere. Ik heb vermeent
mij dadelijk tot den Heer Van Meurs te moeten vervoegen, van welke
in een confidentieel gesprek heb vernomen, dat het stuk nog niet
in den Raad was gebragt en ZE gaarne zag dat de Permanente
Kommissie op eene zeer dringende wijze de stedelijke subkomm. hare
verwondering te kennen gaf, dat in deze gelost(?) werd.
Ik neem de vrijheid, alle de redenen van tegewerpingen op ons
voorstel mij bekend zijnde; en tevens het noodzakelijke inziende
dat ons stuk in den raad ten spoedigste behandelt word, alvorens
de begrooting dezer stad word ingezonden; UWE in bedenking te
geven, dringend en met de meeste klem, aan genoemde subkommissie
in sterke bewoordingen, zoo spoedig mogelijk uwe bevreemding te
kennen te geven; zonder welke missieve ik mij verzekert houde er
niets van deze zaak zal komen; zijnde onze opponisten slechts in
vreeze over het niet akkordeeren hunner begrooting over 1820.
Met vriendschappelijke achtingsgroet
J.J.
P.J. Ameshoff
Ingekomen post volgens brievenboek invnr 18.
- subkie Schiedam, berigt dat Barend Regters, hoofd des
gedesigneerde huisgezin, overleden is, en geeft mitsdien op, een
ander van 8 hoofden in deszelfs plaats (brief is ongetranscribeerd
in map subcommissie Schiedam, betreffende gezin = Kamans)
Ingekomen post invnr 53. Brief van directeur
Benjamin van den Bosch aan de Permanente Commissie:
Frederiksoord den 15 december 1819
Bij mijnen laatsten heb ik de Permanente Kommissie kennis gegeven
dat 3 koloniale huisgezinnen op het einde van het nieuwe diep
waren aangekomen, welken dan ook den daarop volgende dag hier
zijn gearriveerd, als mede op gisteren een van t Heerenveen.
Amsterdam
Hugo Ladru
1 huisvrouw
3 kinderen, 5 hoofden
Webpagina Ladru
Rotterdam
Joh. Verbeek
huisvrouw
6 kinderen
Purmerend
J.M. Beets
huisvrouw
3 kinderen
Heerenveen
J.J. de Vroeg
huisvrouw
4 kinderen
5 hoofden...8 hoofden...5 hoofden...6 hoofden
Ook zijn heden aangekomen de huisverzorgers A. Kock van Wolvega
en den gepensioneerde sergeant - ik meen Kopping - beide van geene
papieren voorzien.
Eerstgenoemde: door Dheer Siderius bijzonder gerecommendeerd heb
ik aangenomen op autorisatie der Kommissie, mij door den 2
assessor mondeling bedeelt. Terwijl ik ten aanzien van
laatstgenoemde gaarne de approbatie zou ontvangen.
Ten aanzien der huisverzorgers zou het mij mede aangenaam zijn,
eenige nadere bepalingen te mogen hebben, als voor des
uitbetaling, de voeding, arbeid etc. Waaromtrent mij hunne
voorrechten en verplichtingen onbekend zijn.
Morgen zullen de Heeren Schuurman en Van Roijen met mij naar
Steenwijker woude gaan, ten einde de meest geschikte grond voor de
kolonisatie optenemen. Waarna wij eene zamenkomst met de boeren
hebben zullen.
Ik heb daar over, als mede over verschillende onderwerpen
breedvoerig aan de 2 assessor geschreven, met verzoek daarvan aan
de Kommissie kennis te geven, welke mij, hoop ik, uit hoofde
mijner velen bezigheden, zulks niet zal ten kwaden duiden.
De kolonist de Vos heeft mij verzogt of zijn volwassen zoon, tot
steun van zijn huisgezin, bij hem mogt inwonen, en als kolonist
aangekleed worden. 3 kinderen waren in dat huis gekleed.
Ik geloof dat het voor deze luiaard dienstig was, dat hij iemand
had die zijn grond bewerken, en zijne verdiensten vermeerderen,
dan daar mij de bedoelingen der Permanente Kommissie met eenige
der slegste huisgezinnen onbekend zijn, zo heb ik gemeend zijn
verzoek niet te moeten ondersteunen of tegenwerken.
Bade heeft het zelfde verzoek gedaan, dan daar zijn zoon uit
s'lands dienst gedemiteerd is, en zelfs tot de kruiwagen was
gecondemneerd, komt het mij voor, dat zijn verzoek niet in
aanmerking komen zal. De vergunning van des winter in het huis
zijnes vader door te brengen, wenschte ik uit hoofde de vader
braaf oppast, en de jongen, waarvan het laatste vonnis dadelijk
vernietigd is, zich schijnt gebeterd te hebben, bij de Kommissie
te ondersteunen.
De 2 assessor heeft gedurende zijn aanwezen alhier, gezegd daar
over met de Kommissie te zullen spreken.
Tot de kruiwagen veroordeeld zijn is een militaire straf:
dwangarbeid met de kruiwagen.
Ingekomen post invnr 53. Uit een brief van
Ameshoff aan de Permanente Commissie:
Amsterdam 16 december 1819
UWE laatste vereischt geen nader antwoord als dat hetgeen ik ll.
jaar voor de kas der Maatschappij mogt ontvangen slechts giften
waren. Wanneer echter de R.L.(?) dit jaar weder even edelmoedig
als ll. jaar denkt, zal ik na ingang der penningen UWE daarvan
kennis geven.
Ingekomen post invnr 53. Brief van directeur
Benjamin van den Bosch aan de Permanente Commissie:
Frederiksoord den 17 december 1819
Ik haast mij aan de Permanente Kommissie den hier bijgaande brief
van Dheer van Roijen te doen toekomen.
Waaruit zij de uitspraak van het vrede-gerecht te Meppel over de
grond in kwestie, zal vernemen.
Mij naar de inhoud gedragende, zal hoop ik mede overeenkomstig de
bedoeling der Kommissie zijn, terwijl ik haar vriendelijk
solliciteer, in deze moeijelijke positie, eene nadere instructie
te mogen ontvangen. In haast.
De brief van Van Roijen:
Meppel den 17 december 1819
WelEdelGestrenge Heer & Vriend
Het vredegerecht heeft de gemaakte o?captie wegens het niet
bewezen van eigendom aan de zeijde der Maatschappij verworpen, en
de boeren zijn hun eisch toegewezen, waarom ik met de Heeren
advocaten Herman en Van Ziel heb goed gevonden UWelEdG daar van
per expresse dadelijk kennis te geven, ten einde UWelEdG, door
vertrouwde perzonen zoo bij nagt als dag laat oppassen dat er geen
schennis aan de huizen op het Vledder veld geschied, en ingeval
zulks mogt worden ondernomen geweld met geweld te keer te gaan.
Zoo dra het appel is ingesteld, is deze oppassing niet verder
nodig, doch er zal een acht dagen met heen lopen, eer het appel
aan de partijen kan worden geentemineert(?)
UWelEdG dunkt mij moet uw van alles stil houden en de oppassing
geheim laten doen.
In haast heb ik de eer hoogachtend te zijn UWelEdelGestrenga
dienaar, S.J. van Roijen
De expres verdiend een gulden.
Ingekomen post invnr 53. Brief van J.H. Oosting
aan Johannes vd Bosch:
Dwingelo den 18 dec: 1819
WelEdel Geboren Heer!
Volgens bij mij ingekomen informatie is het door UWEdG aan mij
vertoonde Koninklijk Decreet alleen toepasselijk op de huizen en
gronden onlangs op Frederiks-Oort nieuw gebouwd en gecultiveerd.
Ik moet UWEdG alzoo verzoeken alsnu zoodanige orders te willen
geven dat al het gem. wegens directe belastingen ten laste van
gemelden colonie tot hiertoe is gebleven, uiterlijk voor 1e
januarij eerstkomende ten mijnen kontore worde voldaan.
De Heer Nobel, met welke ik voor een paar dagen over de hierboven
vermelde belasting sprak heeft mij gezegd dat dezelve volgens
conditien van verkoop van af 1e jan: 1819 ten laste van de
Commissie van Weldadigheid zijn lopenden.
Bij alsdien UWEdG in persoon hier mogten komen solliciteer ik het
genoegen te mogen hebben UWEdG des middags bij ons aan tafel te
zien.
Intusschen heb ik de eer mij met den meeste achting te noemen
WelEdel Geboren Heer!
UWEdGeb: Gehoorz: Dienaar
J.H. Oosting
Uit de notulen van de vergadering van de Permanente
Commissie invnr 38.
"Besloten, den Direkteur te verzoeken, opgave,
(1) wat de tuinen der kolonisten, zo wel aardappel als groenten,
gerekend kunnen worden te hebben opgebragt in geldwaarden.
(2) De hoeveelheid aardappelen en groenten, zoo veele mogelijk in
maat en geldwaarde, die ieder huisgezin van zijn geld getrokken
heeft.
(3) De hoeveelheid van granen, zoo na mogelijk in maat en
geldwaarde die het Broek kan gerekend worden te hebben
opgeleverd.
(4) Van een en ander al voor 10 january eene specifieke lijst
intezenden.
Ingekomen post invnr 53. Brief van directeur
Benjamin van den Bosch aan de Permanente Commissie:
Frederiksoord den 21 december 1819
Ik heb de eer aan de Permanente Kommissie te doen toekomen. Een
nominatieve lijst der nieuw aangekomen kolonisten en
onder-officieren voor de kolonie no. 2.
Ik heb reden over hun gedrag tot dus verre volkomen te vreden te
zijn, en ik twijfel niet of zij zullen op die wijze blijven
voortgaan.
Goeden wil tot den arbeid doet zich bij alle kolonisten opmerken,
de geschiktheid daartoe is echter veel minder algemeen.
Ook de spinarbeid is reeds geregeld, en bij gebrek van eene
spinzaal, heb ik een der leegstaande huisjes daartoe doen dienen,
waar dagelijks aan de vrouwelijke leden onderwijs gegeven wordt.
De kinderen gaan provisioneel in eerst gevestigde kolonie school,
zo dat de grondslag en regeling voor alle arbeid, en de gehele
inrichting dezer nieuwe kolonie reeds gelegd is.
Bij mijne voorgaande heb ik de decisies der Kommissie omtrent,
eenige punten gevraagd.
Het zou mij bijzonder aangenaam zijn, wanneer
zij bij gelegenheid zich daar aan herinnerde. Vooral moet ik
eenige instructie solliciteren, ten aanzien der huisverzorgers, en
de voorwaarden waarop zij geplaatst zijn. Ik kan hunne
schuldboekjes, noch de betalingslijsten voor dien tijd doen
invullen.
Ten aanzien van het uitgeven van kleeding stukken aan alle de
leden der huisgezinnen, ben ik, ingevolge vroeger ontvangen brief,
mede eene nadere instructie wachtende. Gisteren zijn hier 2 manden
met kleedingstukken per vracht wagen uit Amsterdam aangekomen,
waar voor 23- moet betaald worden. Op het adres stond "te
verzenden per beurtschip op Steenwijk".
Het verliezen van ons proces voor het vrede-gerecht, heeft nog
geene gevolgen gehad. De boeren houden zich zeer stil, en schijnen
aan den verdere goeden uitslag te twijfelen.
Dheer Oosterlo is dringend om geld verlegen, en aanzienlijke
betalingen doen moetende, wenschte hij gaarne eenige mandaten te
ontvangen. Mij zou het mede aangenaam zijn eenige gelden te
ontvangen.
Heden hebben de Heeren Schuurman en van Roijen met mij de heide
grond van Steenwijker woude bezigtigd, en met eenige boeren eene
zamen komst daarover gehad.
De grond die zeer hoog ligt heeft mij vrij goed doen toegeschenen,
en de geheele vlakte mag wel 12 à 1400 morgens bedragen.
Geene kanalen zijn in den omtrek, en de aanvoer per as zal ten
minsten 1 uur afstand moeten plaats hebben. Wanneer het de
bedoeling der Kommissie is, deze gronden tegen aanstaande zomer te
cultiveren, en hare kolonisten tegen dien tijd daarop over te
brengen, dan houde ik mij stellig verzekerd, dat zij aan harer
verwachtingen niet zal kunnen beantwoord zien: ten zij het getal
der te vestigen huisgezinnen zich tot weinige bepalen en daar aan
bijzonder hoge uitgaven te koste gelegd worden.
De mistbulten die men daar zal zetten, kunnen in het voorjaar niet
meer gebruikt worden, dus zou de geheele voorraad mist moeten
aangevoerd worden. Er schijnt echter gelegenheid op eene weinig
kostende wijze eene vaart te maken, die digt aan deze gronden
komen zou, waar door dezelve eene grote waarde bekomen zou, en tot
eene schoone kolonisatie kunnen aangelegd worden.
Hoe wel het mogelijk is, dat ik in mijne gevoelens dwale, zo acht
ik mij echter verplicht de Kommissie daar van ter informering.
Wanneer de Kommissie in het bezit is van de gronden bij de
Ommerschans, zal zij daar - aan het kanaal gelegen - met veel
gemakkelijkheid. eene kolonie vestigen kunnen.
De kommissie door de Steenwijker boeren benoemd, was meer gelast
onze voorslagen aan te hooren, dan definitief te handelen. Dheer
Schuurman deed den eisch van bijna al de grond, zo ver die tot de
domeine zoude kunnen begrepen worden, en de boeren boden ons
nauwelijks 1/8 daarvan aan.
Ik maakte hen met de mening en goede bedoeling der Kommissie
bekend, die bij eenige wel invloed scheen te hebben, maar waarop
andere antwoorden dat de Kommissie vermenende recht op de grond
te hebben, dezelve maar moest eigenen; en niet met hen behoefde te
onderhandelen etc.
Men kwam eindelijk zo ver, dat zij zouden afstaan eene streek
grond aan beide zeide van de weg ter brede - aan beide kanten -
van 70 roeden. Namentlijk langs de weg van Steenwijk naar de
Blesse. Van daar het heide veld begint tot aan de Vriessche
scheiding. p. ?n: ruim 600 lengte dat men van daar recht op de
Eesen aan met eene gelijke breete van 140 roeden - voor eene
dubbelde rij huizen - recht door de grond in kwestie zou lopen.
Ten einde in het vervolg langs de 4 parten, de kolonisten te
kunnen verbinden.
Ze eischten daarvoor 10.000=, vervolgens 5000- of wel den
interest van dien 1000- hebben wij onder nader approbatie
geboden, Morgen eerst kan ik in uitslag berichten.
Bijgevoegd de nominatieve lijst. Deze is te vergelijken met de
huidige stamboeken, dus met naam, leeftijd, woonplaats, datum van
aankomst en godsdienst. Twee joodse gezinnen, dat van Salomon Weil
en dat van Simon Vieyra.
Uit de notulen van de vergadering van de Permanente
Commissie invnr 38.
"Gelezen missive van den Direkteur, 17 dec., inzendende missive
van den Heer S.J. van Roijen, ter kennisgeving van de uitspraak
des vredegeregts wegens de kwestie omtrent het Vledderveld ten
nadele der Maatschappij. Besloten denzelve aanteschrijven, indien
men ondernemen mogt de huizen aftebreken, zich met geweld
daartegen te verzetten, en voor het overige zich te gedragen,
alsof er niets gebeurd ware. Voorts niets aantekoopen eenig
huisraad, alzoo, 2 dagen na het afzenden van het schip met
huisraad, de ontbrekende messen, lepels, vorken en lampen,
benevens eenige kleedingstukken per beurtschip zijn opgezonden,
en dus door de vorst hier of daar apparent voor 't moment
opgehouden."
Ingekomen post invnr 53. Brief van Ameshoff aan de
Permanente Commissie:
Amsterdam 22 december 1818
Zeer Geachte Vrienden!
Uwe missieve van eergister heb ik wel ontvangen, en zal heden mij
vergenoegen niet de beantwoording van het geen tot het mandaat
no.145 betrekking heeft.
Hier nevens sluit ik in, kopy van het mandaat model 1 waardoor UWE
bij vergelijking van mandaat model 3 duidelijk zult ontwaren, dat
den inhoud verschillend is, en dat, in geval van inwisseling, wij
de aanmerking der Kommissie van Toevoorzigt te wachten hebben. De
Heer Mendes de Leon, aan wien ik ter beurse de zaak liet
beoordeelen, vind het een der grootste vereischten van eene
sekunda zoo als de modellen no.1 aantemerken zijn, dat daar geen
verandering of bijschrijving in de tekst, order enz. plaats hebbe.
Ik verzoek UWE alzoo een nieuw mandaat gelijk aan dat waarvan u
kopy zende, op te willen maken, en ZE Hoogh. ter teekening in te
willen zenden.
Aangenaam zoude het mij zijn de modellen 1 op de algemeene vergad:
overhandigd terug te bekomen en neem andermaal de vrijheid UWE te
herinneren aan de stellige belofte, mondeling zoo wel als
schriftelijk gedaan, van dezelve binnen 14/d te zullen terug
ontvangen.
Met de meeste hoogachting
UWE DW Dr
P.J. Ameshoff
Mag ik UWE verzoeken mij te willen melden of de rekening der
Maatschappij tot 1e mei zal doorloopen, dan wel als ll. jaar tot
31 dec.
Het bijbelgenootschap wenschte gaarne katholyke bijbels aan onze
roomsche katholyken uittedeelen. Kan dit geschieden zonder de
pastoor daarin te kennen, en wie zal dit doen?
Ingekomen post volgens brievenboek invnr 18. De
Komm voor de Kweekelingen tot het Schoolonderwijs te Groningen,
vraagt het goedvinden der Permanente Kommissie wegens de
requisitie van den kwekeling K. Mulder tot den militaire dienst /
in handen van den Generaal, not 27 december, geschreven aan den
koning 4 januari 1820, not 3 jan.
Ingekomen post invnr 53. Brief van R.A. Nobel
aan Johannes vd Bosch:
Heer Generaal!
Voor enige dagen mij in de Provintie Drenthe bevindende sprak ik
de Heer ontvanger J.H. Oosting, die mij zijde de verpanding over
het landgoed Westerbeek over dezen jare nog onvoldaan was, dat
UEdWEG: beweerd zoude hebben dezelve nog ten mijnen laste zoude
zijn, waarom ik mij haaste UEdHEG: te herinneren dat wel
duidelijke bij den acte van verkoop - gepasseerd in dato 7 julij
ll. te S'Hage en ook voorheen bij den Heren S.J. van Roijen,
Tuttel en Schuurman - bepaald was dat alle lasten en dus ook de
verpanding met primo january 1819 voor rekening van Heren
aankoperen zouden beginnen te lopen, mij evenwel de huuren van
tijd tot de 1 meij verblijvende, op welke conditien Mevr. van
Heloma als verkoperesse mij dit landgoed had verkocht. Het zal mij
hoogst aangenaam, en UEdHEG: zult mij zeer verpligten de expositie
van het transporten in te zien en dan naar billijkheid zelve daar
over te oordelen. Nedrig verzoekende dat UEdHEG: mij met enig
antwoord ten dezen wilt vereren terwijl ik verder de eer hebbe
UEdHEG: Kommissie te geven dat ik naar aanleijding ener propositie
van den Heer S.J. van Roijen mijn waardeel en koeweiden voor den
inkoopsprijs hebbe afgestaan en den transport acte reeds hebbe
getekent.
Na de verzekering mijner hoogachting betuijge ik mij met
verschuldigde distinctie te onderschrijven
Heer Generaal!
Uwen Gehoorzamen Onderdanigen Dienaar!
R.A.L. Nobel
Kampen den 24 december 1819
Ingekomen post invnr 53. Brief van directeur
Benjamin van den Bosch aan de Permanente Commissie:
Frederiksoord den 25 december 1819
Ik heb de eer de Permanente Kommissie de receptie harer misseves
van den 21 en 23 dezer, de mandaten no. 204 en 205 ordre P.
Oosterlo, en van het reglement van de huisverzorgers, te
accuseren.
De opgave van de opbrengst der landerijen, bij eerstgenoemde
missive gevraagd, zal de Kommissie zo spoedig mogelijk geworden.
Het appel tegen de Vledder boeren reeds ingesteld zijnde, hebben
wij van die kant geenes onaangenaamheden voor het tegenwoordige,
te wachten. Zij schijnen weinig moed op een goede uitslag op
afloop der zaak te hebben.
Ik heb de werkzaamheden op genoemde gronden, als naar gewoonte
doen continueren.
Heden komt den deurwaarder te Vledder, om de marktscheiding voor
het aandeel van de 2 assessor te vorderen.
Ik zend hier bij een brief van Dheer Oosting over de te betalene
belasting. Het zou mij aangenaam zijn, te worden geinformeerd of
de opgaven van Dheer Nobel juist is, en de belasting van 1 january
1819 tot op heden door mij kan worden voldaan.
Wanneer het bij condities van verkoop niet bepaald ware, dat de
Kommissie genoemde belasting van 1 january reeds overname, dan zou
de billijkheid vorderen Dheer Nobel die tot mei 1819 had betaald,
dewijl hij, met uitzondering van het Heerenhuis tot dien tijd de
voordeelen van het goed heeft blijven trekken.
Den ontvanger wenschte gaarne spoedig de penningen voor
meergenoemde belastingen kunnen invorderen.
Het zou Dheer van Roijen zeer aangenaam zijn, eenige decisies op
zijne verzochte informatie ten aanzien van de betaling der
registratie gelden, voor de reeds aangekochte en verder aantekopen
landerijen, te mogen erlangen, "en ik haast mij - zegt hij - dit
te mogen weten".
De Kolonist van Rhee uit Wijk bij Duurstede verzoekt mij met zijn
huisgezin de kolonie te mogen verlaten.
Ik heb reeds van den beginne af deze man als zeer lui en weinig
oppassend aan den Kommissie opgegeven.
Hij heeft nog ruim hondert schepel aardappelen, die hij voor
zijne schulden wil achter laten.
Hij zegt dat de veldarbeid hem te zwaar valt, en vooruit (stuk
ontbreekt) dat hij zijn grond nimmer naar behoren zal (stuk
ontbreekt) bewerken.
Hij is intusschen in de kracht van (stuk ontbreekt) leven, van een
gezond en vrij sterk gestel, en wagen maker van beroep.
Zijne vrouw is van zeer goede famille; welke volgens zijne
opgaven, zijne kinderen na zich nemen zullen, waar door het hem
gemakkelijk vallen zal voor zich en zijne vrouw de kost te winnen.
Het zou mij aangenaam zijn, ten aanzien van de zoon van Vos de
decisie der Kommissie te vernemen, als mede of de Kommissie
goedkeurt dat de kolonisten met nieuwe jaar een vrolijke avond
hebben. De toezending eener mandaat heb ik reeds vroeger moeten
solliciteren.
genoemde brief niet gevonden.
Marktscheiding voor het aandeel van de 2e assessor slaat
waarschijnlijk op een stuk grond dat Johannes vd Bosch gekocht
heeft.
Uit de notulen van de vergadering van de Permanente
Commissie invnr 38 over de Ommerschans. transcriptie
25 december 1819. Besluit der PK volgens brievenboek invnr
18. Om den Heer Fabius, Schout te Steenwijk een laatste
voorstel te doen om 3000:- uittekeeren aan de eigenaars van het
Steenwijkerwoudeheideveld voor den afstand van 400 morgen van dien
grond.
Uit de notulen van de vergadering van de Permanente
Commissie invnr 38.
"Missive van de kommissie tot het schoolonderwijs te Groningen,
23 dec., vraagt het goedvinden der P.K. omtrent de rekwisitie van
den kwekeling K. Mulder tot den milit. dienst. In handen van den
Generaal."
Uit de Staatscourant:
Dockum, den 27 december,
Den 19den dezer, hadden wij het genoegen, een huisgezin van hier
naar de kolonie Frederiksoord te zien vertrekken, hetwelk, door
de Permanente Commissie van Weldadigheid, voor de uit deze stad
tot hiertoe betaalde contributie was aangenomen. Hetzelve bestond
uit 7 personen, zijnde de man, Meindert van der Poort genoemd,
zijne huisvrouw en 5 kinderen.
Wij hopen, dat deze eerste vrucht, welke onze stad geniet van die
zoo veel goeds beloovende maatschappij, velen alhier tot de
bevordering harer belangen zal aansporen. (Leeuw. Courant) sc
3.1.20
Ingekomen post invnr 53. Uit een brief van
Ameshoff aan de Permanente Commissie:
Amsterdam 28 december 1819
Dewijl er geen veerschepen op Steenwijk varen zijn twee
huisgezinnen kolonisten nog hier, en kunnen wegens de vorst niet
vertrekken, en met de postwagen zal zulks wel 90: kosten. De Heer
van Meurs heeft mij hiervan kennis gegeven, met verzoek zulks aan
UWE tot menagement van briefporto te willen melden, en UWE te
verzoeken uwe orders daarover intezenden.
Ingekomen post invnr 53. Brief van directeur
Benjamin van den Bosch aan de Permanente Commissie:
Frederiksoord den 29 december 1819
Ik heb de eer aan de Permanente Kommissie te doen toekomen.
De gevraagde staat der veldvruchten der kolonie over de jare 1819,
die ik hoop aan de intentie beantwoorden zal.
Ik heb tot meer duidelijkheid daarbij gevoegd, een numeriek
staatje, dewijl de aardappelen op het Broek gewassen op genoemde
nominatieve opgave, ten einde het zuiver inkomen van ieder de
kolonisten te kennen, gebragt zijn.
Waardoor het totaal van gezegde nominatieve lijst eindelijk 401=
hoger komt dan behoorde en tot het Broek behoren. Zo als uit het
nummerique staatje zal worden gezien.
De tuintjes sommiger kolonisten, in evenredigheid hunner overige
gronden, somtijds zeer veel hebbende opgebragt, moet aan de grond
worden toegeschreven. Zijnde de laatste rij huisjes op
bosch-grond gebouwd.
Daaruit kan men eeniger mate afleiden, wat de gronden goed bewerkt
zijnde, zullen kunnen opbrengen.
De afgelopen zomer is voor deze gronden een der ongunstigste
geweest.
Den Kolonist Molenaar uit Haarlem heeft het meest van zijne
gronden getrokken. Dit is alleen door bijzonder oppassendheid en
vlijt veroorzaakt, dewijl de kwaliteit van grond in geene deele
tot de beste behoorde.
Wanneer de gouden medaille door opbrengst der landerijen zal
worden verdiend, dan zeker kan deze aan Molenaar niet ontgaan. Hij
heeft het zo ver gebragt dat hij zonder daghuur een geruime tijd
kan bestaan, en besteed zijn tijd zeer vlijtig op eigen akker.
Hij was de eenige die in het afgelopen jaar zijn grond schoon
reeds geploegd, voor de helft omspitte - terwijl de tijd hem
verhinderde zulks geheel te doen - en toen geene verdiensten van
belang hebbende, de voeding op schuld nam, en daar na s'wekelijks
door 2 stuivers van de 1 op de verdienste meer betaalde.
Bij dit huisgezin, dat ook van een bijzonder goed zedelijk gedrag
is, heeft zich de graaf van Hoogendorp terwijl zij aan zaten, lang
opgehouden, en zo over bekomen prijzen, voor godsdienst als school
oefening, aan ZijnEd. toe vertrouwd bijzonder zijne te vreden
betuigd. Ik heb gemeend dit brave huisgezin bij de Kommissie te
moeten aanbevelen.
Geerhards uit Rotterdam, mede steeds braaf oppassende, heeft
verzogt 4 dagen op zijn eigen grond, en dus maar 2, in daghuur te
mogen werken.
Deze prijzenswaardige voorbeelden zullen zeker door de Kommissie
worden goed gekeurd, terwijl ik hoop, zij van goede uitwerking
zijn zullen op veele, die door eene zorgloze en verkwistende aard,
tot nog toe zo weinig aan de verwachting beantwoorden.
Zin waarin de joodseproefkolonisten voorkomen.transcriptie
Visser, Westerveld en beide de joden hebben de beste gronden
gehad.
Alleen Westerveld heeft in aardappelen, zijne huur geheel
afbetaald.
Andere, waar onder Molenaar, hebben gedeeltelijk betaald, dewijl
de kortingen daar voor volgens de gemaakte bepalingen (stuk
ontbreekt) ..eren.
Wanneer de Kommissie uit genoemde staat de geringe opbrengs
sommiger hoeves ziet, oordeelt zij wellicht nodig, dat bij sommige
eene kleine tegemoet koming plaats hebben, zonder daarom van hare
bepalingen aftewijken.
Gerrits uit Kampen, en Brandsma van Sloten, beide braaf en kundig
voor de landbouw, bewerkten hunne grond met vlijt en overleg.
Beide hebben eene zwaar huisgezin, alles liep hen tegen. Zo dat
den eene 14 en de andere 21 aan inkomen hadden.
Schoon niet anders gelijk voor huur gekort wordende, hebben zij
nimmer geklaagd en houden met vertrouwen staande dat hun grond in
het aanstaande jaar zijn intrest zal opbrengen voor alle daar aan
bestede arbeid.
Zal ik van alle verslag doen, dan komen tegen over veele, weinig
oppassende kolonisten, ook veele brave te staan, die ik bij
gelegenheid mij verplicht zeker nader aan de Kommissie te doen
kennen.
Den onder-opziener Meter heeft voor eigen rekening een man die hem
zijn grond helpt bewerken.
De Kommissie verschone deze lange brief in de haast zamen gebragt
daar de post op zijn vertrek staat.
Uit de notulen van de vergadering van de Permanente
Commissie invnr 38.
"(De Generaal rapporteert) op een brief van den Direkteur, no.
93/12, aanteschrijven dat de zoons van Bade en Vos, gedurende een
winter, bij hunne ouders kunnen blijven inwonen, en dat de
voortduring dier inwoning zal afhangen van hun ieder goed gedrag;
dat wat betreft de behandeling der huisverzorgers deze, zoo lang
geene kinderen bij hun inwonen, ten aanzien van voeding en
verdiensten, op gelijke voet als andere kolonisten, zullen
behandeld worden."
Antwoord op een brief van directeur Benjamin van den Bosch van 25
december:
"Besloten te schrijven, dat Van Ree vertrekken kan, na zijn
schulden betaald te hebben: en dat de Direkteur een feest kan
geven: het overige is reeds beantwoord."
Brief van de subcommissie Edam dat 19 leden hun lidmaatschap
hebben opgezegd vanwege de aankondiging van het systeem van
huisverzorgers. Bevindt zich in de map subcie Edam ten behoeve van
artikel.
Uitgaande post invnr 352. Uit de minuten van de
verzonden post van de Permanente Commissie:
Missive van Johannes van den Bosch (5 pagina's) aan J.D. Lawaetz
in het Frans geschreven.