Laat ik uit de titel van deze pagina eerst maar het 'wanneer'
pakken, want dat is het meest simpel: een perceel wordt niet tegen
brand verzekerd als het nog niet gebouwd is. Als je over een pand
meer wilt weten kun je vanaf de verzekeringsdatum gaan terugzoeken
in de post en de besluiten.
En bij meer over een pand weten moet natuurlijk ook gekeken naar de de som waarvoor het verzekerd wordt. Dat geeft, vooral als je het vergelijkt met andere panden, een indicatie voor de omvang ervan.
Het 'waar' is soms lastiger. Niet alle plaatsaanduidingen van gebouwen zijn altijd goed te begrijpen. 'Aan de Hoofdvaart tegenover de Israelitische kerk' is uitermate duidelijk, omdat het gebouw van die kerk er heden ten dage nog staat, maar 'aan het eind van de Boksloot' roept de vraag op wat met de Boksloot bedoeld wordt.Meerdere verzekeringspolissen naast elkaar houden kan soms uitkomst bieden.
Regelmatig worden panden aangeduid met 'gequoteerd met nummer X',
of afgekort als 'geq. met nummer X'. Daar schieten we niet zoveel
mee op, want er bestaat geen kaart waar al die nummers op staan.
Voor mensen die meer over de indeling van het terrein van de
Ommerschans of Veenhuizen willen weten, kan ik de overzichten
aanbevelen die hieronder genoemd worden bij de polis van 19
augustus 1847. Mensen die met de Ommerschans bezig willen, kunnen
dat dan nog vergelijken met een lijst van vaste goederen die hier
staat.
Dan eerst het archief, alles uit het Archief van de Maatschappij
van Weldadigheid bij het Drents Archief, toegang 0186:
Het interessantst zijn de invnrs 1295 en 1296. Officieel is invnr
1295 het 'Register van de aandeelen der Maatschappij van
Weldadigheid in de Bataafsche Brandwaarborg Maatschappij voor
derzelver Koloniale Gebouwen', en zitten de bijbehorende polissen
in invnr 1296.
Maar er liggen ook enkele polissen los voorin het register in
invnr 1295. Voor een volledig beeld moeten de twee invnrs samen
genomen worden.
Ergens in de 20e eeuw heeft een goede geest (een archivaris?) de polissen in invnr 1296 per jaar in mapjes gedaan met op de omslag van de mapjes een beschrijving wat erin zit. De teksten op die mapjes heb ik allemaal en verder heb ik incidentele transcripties van polissen, gemaakt door mensen die mij hielpen met het verzamelen van informatie over Veenhuizen of de Ommerschans.
Inventarisnummer 1297 is ook interessant, bijvoorbeeld om met het voorafgaande te vergelijken, maar van dat invnr heb ik GEEN enkele transcriptie, dus dat noem ik alleen ten behoeve van mensen die verder onderzoek willen doen. Er zitten in invnr 1297 twee stukken:
■ Nota van de in de Bataafsche BrandWaarborg Maatschappij
verzekerde panden, van de Maatschappij van Weldadigheid
Dit is een in 1859 gemaakt (volgens het laatste vel) overzicht
van verzekerde bezittingen in de VRIJE KOLONIEN, op volgorde van
datum dat ze verzekerd zijn. Zal met de scheiding vrije en onvrije
kolonien te maken hebben. Aangegeven wordt steeds ook wanneer de
verzekering opgezegd zou kunnen worden. Eerste verzekeringneming
is 1 mei 1823.
Op het laatste vel een overzicht van de afgelopen negen jaar
betaalde premies.
■ Specificatie der bij de Bataafsche Brandwaarborg
Maatsxhappij verzekerde panden, bij de Maatschappij van
Weldadigheid zoo in eigendom als in vruchtgebruik bezeten
wordende
Dit stuk is onderverdeeld in eerst de eigendommen, daarna de
percelen in vruchtgebruik. In Ommerschans en Veenhuizen is bijna
alles vruchtgebruik, dus dit overzicht is gemaakt NA 1843, toen de
Staat alle gebouwen in de koloniën in eigendom kreeg en ze in
vruchtgebruik aan de Maatschappij gaf.
Maar verder houd ik mij op deze bladzijde bij de invnrs 1295 en 1296. Ik heb die informatie gecombineerd met de brieven/notities over het afsluiten van brandverzekeringen.
(...)
Op deze datum wordt alles wat er staat in de vrije koloniën Frederiksoord, Wilhelminaoord en Willemsoord en een gedeelte van de Ommerschans tegen brand verzekerd.
■ In Frederiksoord inclusief de 'Heerenbehuizing' bewoond door Johannes van den Bosch (= Huis Westerbeek), het magazijn annex bureau, de winkel, de bakkerij, het logement, het onderdirecteurshuis, het schoolgebouw en 94 kolonistenwoningen.
■ in Wilhelminaoord het onderdirecteurshuis, de school
annex roomse kerk en pastorie, de spinzaal, de woning van de
spinbaas en de schoolmeester, 111 kolonistenwoningen, de smederij.
■ in Willemsoord het onderdirecteurshuis, de spinzaal,
het schoolgebouw, de woning voor de boekhouder en de directeur van
de fabriek, 'eene colonisten woning genaamd het Huis ter Heide',
100 kolonistenwoningen, waaronder drie wijkmeestershuizen in
Willemsoord en 63 kolonistenwoningen en één wijkmeestershuis en
één boekhouderswoning in Willemsoord-Steggerda.
■ Op de Ommerschans worden verzekerd:
1. Het dwanggebouw staande in de Ommerschans Colonie no 5
voor zesenveertig duizend en zevenhonderd guldens.
2. De kazerne staande als voren op den binnenwal voor
zeshonderd guldens.
3. Eene turfschuur…staande als voren voor vierhonderd
guldens.
4. Het huis van den Adjunkt-Direkteur staande als voren
voor tweeduizend en vierhonderd guldens.
5. Eene waschhuis staande als voren voor zeshonderd
guldens.
6. Twaalf colonisten woningen onder een dak staande als
voren voor Eenduizend gulden.
7. Het huis van den onder-Direkteur met een annexschuur
staande als voren buiten den wal voor tweeduizend gulden.
8. Het huis van den boekhouder staande als voren voor
vijfhonderd gulden.
9. Vier wijkmeesters huisjes staande als voren voor twee
duizend guldens.
10. Zes boerenbehuizingen ieder met een schapenhok staande
als voren voor zesduizend guldens.
11. Eene oude schuur staande als voren voor twee honderd
guldens.
Op deze dag wordt tegen brand verzekerd:
■ Te Wateren het 'kruisgebouw ingericht tot een
kweekschool' voor ƒ3.200
■ Te Veenhuizen alles wat er tot nu toe gebouwd is, zie
de transcriptie.
■ Te Ommerschans enkele grote boerderijen en wat er in
1823 is bijgebouwd binnen en rond de vesting:
1. Een werkzaal tot spinnerij weverij staande binnen het
gesticht aan de Ommerschans, voor twee duizend gulden.
2. Eene ziekenzaal staande in de schans voor tweeduizend en
tweehonderd guldens.
3. Zeven hooibergen staande bij zoo veel boerderijen buiten
de schans ieder voor eenhonderd en twintig guldens, tezamen
achthonderd en veertig gulden.
4. Vier boerenbehuizingen staande rondom de schans ieder
voor eenduizend gulden, tezamen vierduizend gulden.
5. Eene werkzaal waarin eene smederij staande als het
eerste perceel, voor tweeduizend gulden en alzo tezamen voor
elfduizend en veertig guldens.
■ Te Willemsoord 'een huisje en schuur genaamd het
Koningrijk staande te Steggerda'.
■ Te Doldersum 25 kolonistenwoningen.
Plus enkele boerenbehuizingen te Appelscha, Ommen en Groot
Wateren.
Verzekerd worden zes boerderijen bij het eerste gesticht te Veenhuizen
plus de daar bij gebouwde smederij, wasserij en bakkerij, met
plaatsbepaling, zie de transcriptie.
Verzekerd worden het tweede en derde gesticht te Veenhuizen
plus bij het eerste gesticht zeven hooibergen, zeven schapenhokken
en één varkenshok, plus drie wijkmeesterhuizen die elk uit twee
woningen bestaan, zie de transcriptie.
Blijkbaar heeft directeur Visser commentaar gehad op een door
hem ingeleverde lijst met gebouwen aan de Ommerschans, want hij
schrijft op 14 januari 1825, invnr 72:
Verder aangaande de gebouwen te Ommerschans.
Dat de drie bedoelde panden bij het doen der laatste opgave nog niet bestonden, immers niet geheel waren afgewerkt, en dus door de Direktie te Ommerschans niet op hare bijzondere zoo min als door mij op de algemeene staat in nov. ll. ingezonden, konde worden gebragt; maar zullen op de eerdaags intezenden 3 maands staat der gebouwen voorkomen, dienende tot verdere inligting omtrent het vervaardigen derzelve, dat de magazijnskelder zonder mijne voorkennis was aangevangen bij gelegenheid van eene mijner voorgaande inspectien te Ommerschans en ik toen reeds mijn gevoelen of ongenoegen daar over den Heer Adjunkt Direkteur heb te kennen gegeven; niet tegenstaande er wezentlijke behoefte aan een zoodanig gebouw; het waschhuisje is naar mijn beter weten gebouwd met voorkennis van ZHEdGest. den Heer 2e, terwijl eindelijk het veldwagtershuisje is eene vergroting of appropriering der loots of stal bij het huis van den ond. direkteur, tot eene woning.
■ Diverse gebouwen op de Ommerschans worden, al dan niet
opnieuw, tegen brand verzekerd:
1e. kerkgebouw ten gebruike der gereformeerde en
roomsch Katholieke gemeente tot eene school met daarin staande
banken, tafels, predikstoel en altaar benevens een klein vertrek
en daarbij staande een pastorie staande binnen de Ommerschans op
eene binnenwal geq: met no 4 voor Drieduizend gulden.
2de eene schapenhok staande als voren bij de
bakkerij geq. met no 12 voor Eenhonderd vijftig gulden.
3de Eene varkenshok staande als voren bij de
bakkerij geq met no 13 voor zestig gulden.
4de een schuurtje of stalling staande als voren
bij het huis van den adjunct directeur geq. met no 14 voor driehonderd
gulden.
5de een magazijnkelder staande als voren voor tweehonderd
gulden.
6de een veldwachterhuisje staande op den
buitenwal voor tweehonderd gulden.
7de zeven boerenwoningen staande buiten de
Ommerschans geq. met no 11 tot 17 ieder met eenduizend en
tweehonderd guldens, te zamen achtduizend en
vierhonderd guldens.
8ste Vier hooibergen staand als voren bij de
boerenwoningen geq. met no 7 tot 10 ieder eenhonderd en
twintig gulden, te zamen vierhonderd en
tachtig gulden.
9de ene loots of stal staande bij het
onder-direkteurshuis geq. no 3 voor tweehonderd guldens.
10e een bakkerij staande binnen de Ommerschans
geq. met no 7 voor drieduizend en tweehonderd guldens.
11e een huisje waarin eene ververij staande als
voren geq met no 8 voor vijfhonderd guldens.
12. een huisje waarin eene koffiebranderij
staande als voren voor tweehonderdvijftig guldens
en alzoo te zamen zestienduizend negenhonderdnegentig
guldens.
De schuur bij het Instituut te Wateren wordt voor 1600 gulden verzekerd.
Verzekerd worden, deels opnieuw dus ter vervanging van een
eerdere verzekering, de volgende panden:
■ Te Frederiksoord de woning van de algemeene boekhouder,
de spinzaal, de school en 94 kolonistenwoningen.
■ Te Veenhuizen onder meer onderdirecteurshuizen,
wijkmeesterwoningen, een bakkerij en de twee kerken, zie de transcriptie.
■ Te Ommerschans hooibergen, schapenhokken enzv,:
1. Acht hooibergen staande in de kolonie No 5
buiten de Ommerschans voor negenhonderd en zestig gulden.
2. Zeven steenen schapenhokken staande als vooren
voor eenduizend vijfenzeventig gulden.
3. Vier houten schapenhokken staande als vooren
voor vijfhonderd vijfendertig gulden.
4. Een varkenshok staande als vooren op den wal
achter den huis van den onderdirekteur voor negentig
gulden.
■ Plus een boerenhuis met twee losse schuren te Een en een boerenhuis met schuur te Weper onder Oosterwolde.
Opnieuw verzekerd te Ommerschans wordt 'een kerkgebouw ten gebruike der Gereformeerde en Roomsch Catholieke Gemeente en tot eene school met daarin staande, Banken, Tafels, Predikstoel en altaar, benevens een klein vertrek en daarbij staande Pastorij staande binnen de Ommerschans op den binnenwal Geq. met no 4 en zulks tot vermeerdering van hunne deelneming gegeven bij Akte van Aandeel G: No 639 perceel van dato 25 januari 1825', voor ƒ1600.
Het was eerder verzekerd voor ƒ3000, zie
hier, dus nu is het voor ƒ4600 verzekerd.
Te Veenhuizen worden twee washuizen verzekerd, zie de transcriptie.
Verzekerd worden gebouwen in alle koloniën inclusief Wateren plus
een boerderij te Smilde.
■ Het gedeelte over de Ommerschans:
12. Een afzonderlijk schuurtje tot berging van
brandstoffen, staande bij de school en het kerkgebouw (gewaarborgd
bij de akte G:no 639 en 745) voor zesendertig gulden.
13. Verbeteringen aan het wijkmeestershuisje
staande ten zuidwesten van het gesticht (gewaarborgd bij de akte
G: no.569 ad. 9) thans bestemd tot woning van den geneesheer voor
zevenhonderd gulden.
14. Een huis, zijnde woning voor den
timmermansbaas met daaraan vastgebouwde werkplaats, staande ten
noorden van het Gesticht voor tweehonderd en vijftig
gulden.
15. Eene predikantswoning en schuur staande ten
noorden van het Gesticht aan den weg voor tweeduizend en
driehonderd guldens.
16. Drie veldwachtershutten staande in den omtrek
van den Ommerschans voor eenhonderd guldens.
■ Van het uitgebreide (35 percelen) gedeelte over Veenhuizen is een transcriptie.
Gebouwen in alle koloniën worden vezekerd.
■ Het gedeelte over de Ommerschans:
3. de afzonderlijk staande loods bij de woning
voor den timmermansbaas ten noorden van den Gesticht, gewaarborgd
bij de akte G:no 639 no 9, voor tweehonderd guldens.
4. De vergrooting van een schuur of stalling bij
de Bouwmanswoning no 2 staande in de gemeente Stad Ommen,
gewaarborgd bij de akte G:no 569 en 10, voor Tweehonderd
veertig guldens.
5. De vergrooting van een schuur of stalling bij
de Bouwmanswoning no 7 staande als vooren, gewaarborgd bij de akte
G:no 592 en 4, voor tweehonderd en veertig guldens.
6. De vergrooting aan de stalling als mede aan de
dorschvloer bij de boerenwoning no 11 in de gemeente Avereest,
gewaarborgd bij de akte G:no 639 en 7, voor vijfhonderd
en drieëntachtig guldens.
7. Eene hooiberg bij bovengemelde boerenwoning
voor eenhonderd en zeven guldens.
■ Van de twee percelen in Veenhuizen is een transcriptie.
Op 6 maart 1837 N28 neemt de permanente commissie het
besluit om uit te doen gaan een 'Aanschrijving om jaarlijks op te
geven de veranderingen in de gebouwen ten dienste der aangifte
voor de Brandwaarborg Maatschappij' (alleen vermelding,
geen transcriptie).
Gebouwen in alle koloniën worden verzekerd.
■ Het gedeelte over de Ommerschans:
7. De verandering/vergrooting van de werkplaatsen
aan het huis van den timmerman te Ommerschans ten noorden van het
gesticht, gewaarb. bij no. 836 perc.no 14, voor tweehonderd
en veertig guldens.
8. Eene veldwachtershut in den turfgraverij in
het schout Ambt-Ommen Geq. No 16 voor eenhonderd en tien
gulden.
9. Eene groote waschschuur in de Ommerschans ten
oosten van het Hoofdgebouw buiten de 2e gracht voor vijfhonderd
gulden.
10. Een lijnbaanloods binnen het hoofdgebouw op
het terrein van het vrouwenquartier voor vierentwintig
gulden.
■ Van het gedeelte over Veenhuizen is een transcriptie.
Verzekerd worden gebouwen in nagenoeg alle koloniën, met ook de
Israëlitische kerk met school en onderwijzerswoning in
Willemsoord.
■ Het gedeelte over de Ommerschans:
6. Eene veldwachtershut, zijnde de 17e staande in
den omtrek van den Ommerschans onder de Stad Ommen, voor eenhonderd
guldens.
7. Een Wagenschuur staande als voren bij den
hoeve van den Onderdirekteur voor driehonderd en vijftig
guldens.
■ Van het gedeelte over Veenhuizen is een transcriptie.
Verzekerd worden een provoost in Wilhelminaoord en de tot
katoenweverijen omgebouwde 'weefschuren' achter kolonistenwoningen
in Frederiksoord, Wilhelminaoord en Willemsoord.
Verzekerd worden gebouwen te Willemsoord en Ommerschans.
■ Het gedeelte over de Ommerschans:
2. Het hoofdgebouw staande in de Ommerschans
kolonie no. 5 voor vijfenvijftig duizend en vierhonderd
guldens.
3. Een huisje ingerigt tot eene kookerij voor
het vee en eene rookerij van spek staande als voren op de hoeve
van den onderdirekteur buiten voor tweehonderd guldens.
Verzekerd worden:
■ Te Wilhelminaoord een onderdirecteurshuis met schuur
aan den Vrieschen Brug.
■ Te Ommerschans diversen, op 20 juli:
2. Een kookhuisje staande in de Ommerschans bij
de boerenwoning no. 6 voor eenhonderd en vijftig gulden.
3. Eene behuizing met schuur en stallen staande
bij den brug en den weg naar den Ommerschans op den grond
kadastraal sektie B no. 55, voor vijfduizend driehonderd
en vijftig gulden.
4. De voorste Arbeiderswoning staande ten westen
van voornoemde behuizing voor tweehonderd en veertig
gulden.
5. De achterste Arbeiderswoning staande als
vooren voor Eenhonderd en zestig gulden.
En op 12 november 'de zolders van het hoofdgebouw' die inmiddels ‘zijn ingerigt tot Weverij’.
■ Te Veenhuizen onder meer de Israelitische kerk en de
stoomspinnerij, zie de transcriptie.
Verzekerd worden gebouwen in alle koloniën, met op de Ommerschans
'een waschhuis staande op den binnenwal'.
In 1843 neemt de Staat alle onroerende goederen te Ommerschans en
Veenhuizen over van de Maatschappij van Weldadigheid, maar ze
geeft die gebouwen meteen in vruchtgebruik aan de Maatschappij.
Dit is een overzicht van alle gebouwen die de Maatschappij 'als
vruchtgebruikster' bij de Bataafsche Brand Waarborg Maatschappij
heeft verzekerd en aangenomen mag worden dat hieronder alle
gebouwen op de schans staan. In het archief zit dit overzicht bij
de polis van 19 augustus 1847, maar ik dateer het op eind 1843 of
begin 1844.
■ Te Veenhuizen, zie transcriptie.
■ Te Ommerschans:
1. Het hoofdgebouw zijnde een gesticht voor
bedelaarskolonisten en eene later daaraan gebouwde schuur voor den
winkelier aan de noordzijde van het gesticht, als mede een dito in
gebruik bij den onderdirekteur binnen tot berging van brandstoffen
aan de zuidzijde van hetzelve zijnde de zolders van de
woongebouwen ingerigt tot weverij, gebouwd van steen en gedekt met
pannen. voor vijf en vijftig duizend vier honderd guldens.
2. Een gebouw op het binnenplein aan de
regterzijde of in het vrouwen quartier staande, waarin eene
smederij, weverij en spinzaal gebouwd als voren, voor twee
duizend guldens.
3. Een zelfde gebouw aan de linkerzijde of in het
mannenquartier van het binnenplein staande, waarin weef en
spinzalen alsmede het kantoor en magazijn van de fabrieksbaas,
gebouwd als voren, voor twee duizend guldens.
4. Een water of koffijhuisje op het binnenplein
van het vrouwenquartier geplaatst, gebouwd als voren, voor twee
honderd en vijftig guldens.
5. De adjunct-direkteurswoning op den wal van het
gesticht ten noordoosten van hetzelve gebouwd als voren, voor twee
duizend en vier honderd guldens.
6. Eene daarbij staande schuur en paardenstal
gebouwd als voren, voor drie honderd guldens.
7. Een verfhuisje beneden aan den wal en dezelfde
rigting van het Gesticht, kort bij de adjunct-direkteurswoning
gelegen, gebouwd als voren, voor twee honderd guldens.
8. Het ziekenhuis en daartoe behorende
appartementen voor den opziener, voor den apotheek en tot keuken
en zuidoosten van het Gesticht, gebouwd als voren, voor twee
duizend en twee honderd guldens.
9. De School tevens tot kerkgebouw van de
Protestanten en Roomsch Catholieken dienende, en daaraan
vastgebouwde woning voor den R.C geestelijken ten zuiden van het
gesticht gebouwd als voren, voor vier duizend en zes
honderd guldens.
10. Een afzonderlijk staande schuurtje tot
berging van brandstoffen, gebouwd als voren, voor zes en
dertig guldens.
11. Een gebouw waarin 11 woningen van
strafkolonisten en die des schoolonderwijzers over die
huisgezinnen ten zuiden van het gesticht, nevens het schoolgebouw,
gebouwd als voren, voor een duizend guldens.
12. Het waschhuis ten zuidwesten van het
gesticht, gebouwd als voren, voor zeven honderd guldens.
13. De broodbakkerij, maalderij, het
broodmagazijn en de paardestal ten noordwesten van het gesticht
gebouwd als voren, voor drie duizend en twee honderd
guldens.
14. Een wagenschuur staande bij de hoeve van
onder-direkteur van hout gebouwd en met pannen gedekt, zoor drie
honderd en vijftig guldens.
15. Een gebouw waarin zes woningen voor
veteranenveldwachters ten noorden van het gesticht, van steen
gebouwd en met pannen gedekt, voor zes honderd guldens.
16. Eene woning en schuurtje voor den
bakkersbaas, ten noorden van het gesticht, gedeeltelijk van hout
gebouwd en met pannen gedekt, voor vijf honderd guldens.
17. De woning van den geneesheer, ten zuidoosten
van het gesticht van steen gebouwd en met pannen gedekt, voor een
duizend en twee honderd guldens.
18. Een woning en schuurtje voor den veearts ten
zuidwesten van het gesticht, gebouwd als voren, voor vijf
honderd guldens.
19. Een woning en schuurtje voor den smidsbaas
ten noordwesten van het gesticht, gedeeltelijk van hout gebouwd en
met pannen gedekt, voor vijf honderd guldens.
20. Een woning voor den Timmermansbaas en daaraan
vastgebouwde werkloots, tevens ingerigt als klompenmakerij ten
noorden van het gesticht, gebouwd als voren, voor vier
honderd en negentig guldens.
21. Nog zulk een afzonderlijk staande loots,
gebouwd als voren, voor vier honderd guldens.
22. Een woning en schuur of stalling voor den
onderdirekteur buiten, ten noorden van het gesticht, gebouwd als
voren, gequoteerd met No 8, voor twee duizend guldens.
23. Eene hooiberg, voor een honderd en
twintig guldens.
24. Eene woning en schuurtje voor den boekhouder
buiten, ten noorden van het gesticht, gebouwd als voren, voor vijf
honderd guldens.
25. De predikantswoning en schuur, ten noorden
van het gesticht aan den weg gebouwd als voren, voor twee
duizend en drie honderd guldens.
26. Zeventien boerenwoningen en daaraan
vastgebouwde schuur of stalling en eene afzonderlijk staande
dorschschuur, gequoteerd met No. 1 t/m 7 en 9 t/m 18,
waarvan No. 1, 5, 6, 11 en 18 in de gemeente Avereest, No 2, 3, 4,
7, 9, 10, 12, 13 en 14 in de gemeente Stad Ommen en No 15, 16 en
17 in de gemeente Schout Ambt-Ommen, waarvan No 1, 3, 4, 5, 6, 9,
10 en 18 ieder à ƒ1000, dus acht duizend guldens,
No 12, 13, 14, 15, 16 en 17 ieder à ƒ1200, dus zeven
duizend en twee honderd guldens, No 2 en 7 ieder à
ƒ1240, dus twee duizend vier honderd en tachtig guldens,
en No 11 voor een duizend zeven honderd drie en tachtig
guldens. Te zamen voor negentien duizend vier
honderd drie en tachtig guldens, gebouwd als voren.
27. Negentien hooibergen staande bij de
boerenwoningen buiten de Ommerschans. ieder à ƒ120 dus twee
duizend twee honderd en tachtig guldens.
28. Vijftien gebouwde veldwachtershutten van
steen gebouwd met riet gedekt, waarvan 5 ten noorden, 2 ten
oosten, 4 ten zuiden en 4 ten westen van de kolonie gelegen,
waarvan 6 in de gemeente Avereest, 4 in de gemeente der Stad Ommen
en 5 in die van het schoutambt Ommen, ieder à ƒ60 dus negen
honderd guldens. Een dito staande in de turfgraverij,
gelegen in het schoutambt-Ommen, gequoteerd met No 16, voor een
honderd en tien guldens, een dito geq. met No 17,
gelegen onder de Stad Ommen, voor een honderd guldens.
Te zamen voor een duizend een honderd en tien guldens.
29. Eene grote vlaschschuur van hout gebouwd en
met riet gedekt, ten oosten van het hoofdgebouw buiten de 2e
gracht, voor vijf honderd guldens.
30. Eene lijnbaanloots, gebouwd als voren,
staande binnen het hoofdgebouw op het plein van het
vrouwenquartier, voor vier en twintig guldens.
31. Eene kookhuisje gedeeltelijk van hout gebouwd
en met pannen gedekt staande buiten de Ommerschans bij de
boerenwoning No 6, voor een honderd en vijftig guldens.
32. Eene behuizing met schuur en stallen, van
steen gebouwd en met riet gedekt, staande bij de brug en den weg
naar de Ommerschans, op den grond kadastraal Sektie B no 55, voor
vijf duizend drie honderd en vijftig guldens.
33. De voorste arbeiderswoning, gebouwd als
voren, staande ten westen van voormelde behuizing, voor twee
honderd en veertig guldens.
34. De achterste arbeiderswoning staande en
gebouwd als voren, voor een honderd en zestig guldens.
35. Een kerkgebouw voor den Protestantsche
gemeente te Ommerschans, benevens de konsistoriekamer, van steen
gebouwd en met pannen gedekt, voor acht duizend en acht
honderd guldens.
Verzekerd worden gebouwen in alle koloniën, met in Wilhelminaoord
de rooms-katholieke kerk en in de Ommerschans 'eene
drooghuis, de eerste verdieping van steen en voorts van hout
gebouwd en met pannen gedekt, voorzien van een kagchel welks
pijpen door den zolder geleid zijn om het drogen te
bewerkstelligen staande aan de oostkant van het gesticht'.
Gebouwen in vrijwel alle koloniën worden verzekerd.
Op de Ommerschans:
8e. Eene van boven slechts gedekte loots tot
berging van Houtspaanders, van hout gebouwd met riet gedekt,
staande bij de broodbakkerij voor veertig guldens.
9e. Eene loots tot berging van houtwaren voor de
timmerij en wagenmakerij benevens de werkloots gebouwd als vooren
voor tachtig gulden.
Het ziekenhuis
te Ommerschans wordt herverzekerd en een blijkbaar nieuw
gebouwd fabrieksgebouw wordt verzekerd. De eerste heeft de
Maatschappij in vruchtgebruik, de tweede is eigendom van de
Maatschappij:
- Het Ziekenhuis en daartoe behoorende appartementen voor den
opzieners, voor de apotheek en de keuken staande ten zuidoosten
van het Gesticht, voor twee duizend
en acht honderd guldens.
- Fabrieksgebouw zijnde eene weverij. van steen gebouwd en met
pannen gedekt, staande te Ommerschans aan de oostzijde van het
Gesticht, voor drie duizend
en vier honderd guldens.
Verzekerd worden:
■ Te Veenhuizen arbeiderswoningen en een kosterswoning,
zie transcriptie.
■ Te Ommerschans bouwmanswoningen en een lijkenhuisje:
1. Eene bouwmanswoning met stalling, Dorschvloer,
graanberg, stookhuisje van steen gebouwd en met riet en pannen
bedekt staande op hoeve No 15 in de gemeente stad of ambt Ommen,
voor een duizend zes honderd guldens.
2. Eene bouwmanswoning met stalling, Dorschvloer,
graanberg, stookhuisje, staande en gebouwd als voren op hoeve No
20, voor een duizend zes honderd guldens.
3. Eene bouwmanswoning met stalling, Dorschvloer,
graanberg, stookhuisje, staande en gebouwd als voren op hoeve No
21, voor een duizend zes honderd guldens.
4. Eene lijkenhuisje staande nabij het hospitaal
in de lengte aan de buitengracht, voor vijf en zeventig
guldens.
Verzekerd worden te Willemsoord een fabrieksgebouw aan de
Kruisweg, een strafkamer in de nabijheid van de fabriek en een
schuur.
Verzekerd worden:
■ Te Frederiksoord de protestantse kerk met pastorie.
■ Te Willemsoord de protestantse kerk.
Verspreid over twee polissen worden verzekerd:
■ Te Wateren het schooltje te Groot-Wateren, een
boerenbehuizing met losse schuur, waaraan een kolonistenwoning en
een boerenbehuizing met schuur.
■ Te Willemsoord een dors en korenschuur in de 3e wijk.
■ Te Frederiksoord vijf kolonistenwoningen op het
Hollandsche veen, een woning voor de boekhouder van de directeur
tegenover het Huis Westerbeek, en een broodbakkerij met
molenplaats en paardenstalling aan de Wipbrug over de vaart.
■ Te Veenhuizen diverse percelen, zie de transcriptie.
■ Te Ommerschans diverse percelen:
– Drie steenen veldwachterswoningen waarvan twee staande in de
gemeente Avereest en een in het Ambt Ommen, voor twee
honderd guldens.
– Een poortiershuisje voor de poort ten zuiden van het Gesticht,
voor veertig guldens.
– Een gebouw bevattende zeven woningen waarvan zes voor militaire
huisgezinnen en eene voor de klompenmakersbaas, voor zeven
honderd en vijftig guldens.
Verspreid over twee polissen worden verzekerd:
■ Te Frederiksoord twee kolonistenwoningen en een woning
voor de adjunct-directeur, in de 3e wijk staande (de wpning van
adjunct-directeur Hulst was namelijk in 1854 helemaal afgebrand,
zie
hier).
■ Te Wilhelminaoord vier kolonistenwoningen.
■ Te Willemsoord een koren- en dorsschuur in de 4e wijk
en het Huis ter Heijde, met schuur en korenzolder.
■ Te Veenhuizen bij het derde gesticht een stenen
veldwachterswoning, een houten brandspuithuisje, een schuur bij de
katoenspinnerij en een turfschuur.
■ Te Ommerschans veldwachtershutten (eigendom van de
Maatschappij) en een boerenwoning (eigendom van de Staat en in
vruchtgebruik van de Maatschappij):
- Eene boerenwoning en daaraan vastgebouwde schuur of stalling,
met eene afzonderlijke dorschschuur, staande te Ommerschans op
hoeve No 13 in de gemeente Stad Ommen, reeds onder meerderen
verwaarborgf, bij acte L.G No 1352 perceel 26, voor een
duizend twee honderd guldens, alsnu ter zake van
vergrooting der gemelde dorschschuur boven het reeds gegeven
aandeel met een honderd guldens.
- Vijf steenen Veldwachtershutten staande in de gemeente Avereest
geq. met No 74, 76, 81, 83 en 84, ieder voor een honderd
guldens, te zamen vijf honderd guldens.