Redactie

Ouders van pubers moeten er erg aan wennen, dat ze niet meer zomaar kunnen doen en laten waar ze zin in hebben als hun kind in de buurt is. Opeens hoor je een gekreun van "ik schaam me dood". Terwijl je gewoon net zo deed als anders... 
De redactie verzamelt de "do's" maar vooral de "don'ts" van ouders van pubers.

De tijd van lekker jezelf zijn is voorbij. Bij je kind in de buurt gelden hele sterke normen en waarden. En daarin is helemaal niets veranderd, want toen we zelf pubers waren voelde dat precies net zo.
Hoe zat dat ook al weer?
Heel erg is opvallen. Dus (vooral waar anderen bij zijn): gek doen, zingen, luchtgitaar spelen, dansen, zomaar een opmerking maken en eigenlijk mag je kleding er ook niet al te buitensporig uitzien.
In de winkel zeggen dat je aan de beurt bent kan je puberkind door de grond doen zakken. Rustig en onopvallend blijven is dus geboden. En dit geldt vooral in de buurt van school. Nooit in het zicht gaan staan. Niet zwaaien. En vooral niet roepen. Het kind gaat ter plekke dood. Wees onzichtbaar, dat vergroot jullie beider overlevingskansen.
Helemaal fout is vriendjes die op bezoek komen begroeten met een joviaal 'Goedemiddag mannen!' Je moet 'normaal en to the point' begroeten als een vriendje op bezoek komt. 'Hé, hallo, alles goed?' volstaat. Dan hoeft het vriendje alleen maar 'ja' te zeggen. Niet doorvragen.
Ze vinden het ook niet leuk als je aanwijzingen geeft bij sporten of zo. Ook al is het nog zo goed bedoeld: mondje dicht! 
Zomaar bij ze binnenkomen en uitgebreid over hun schouder meelezen bv. bij het msn-en of mailen... Niet doen.
Opmerkingen maken over vriendjes/vriendinnetjes waar anderen bij zijn, zodat ze het risico lopen daar later commentaar of plagerij over te krijgen. Heel erg. Eigenlijk kan een ouder weinig goed doen als er eenmaal leeftijdgenoten in de buurt zijn. Niet bewegen en geen geluid maken is het beste.
Kritiek op het uiterlijk, make-up, kleding of dikke kont ligt vooral bij meiden erg gevoelig. Maar ik denk dat ouders van jongens ook weten dat je daar heel voorzichtig mee moet zijn.
Het hebben over je eigen gevoelens, met name als het de liefde en/of sex betreft...: niet doen. Ze griezelen er van en willen het niet horen.
En wat de ouderkrant betreft: dat jij stukjes schrijft moet je zelf weten, maar niet over hun en al vooral niet met naam en toe-naam.
Nou dat doen we dan ook niet en daarom komen ook de ouder-uitspraken die positief gewaardeerd worden uit anonieme bron: "Willen jullie wat drinken?", "Zullen we gewoon een bordje Chinees voor de TV eten?" en "Heb je nog geld nodig?"

Baukje Rutgers

Al maanden van te voren hebben we allebei het boek 'Hoe overleef ik de brugklas' verslonden. En na een paar weken op school zie ik hem er weer in lezen: 'Nou begrijp ik het toch anders, mam, nou ik het zelf heb meegemaakt'.

Het is dan ook een heel handig boek, waarin echt alle brugklasperikelen, van puistjes tot verliefdheid en van zware rugzak tot spieken, aan bod komen. Toen ik het zelf las, vond ik het vooral heerlijk om weer mee teruggenomen te worden in de zenuwachtige opwinding die je in die tijd kon voelen.
O ja, dat was ook zo. Die spanning over vriendinnen; wie met wie vriendinnen was. En of je kleren er mee door kunnen.
Onze nieuwe brugklasser heeft dat niet zo. Het is tegenwoordig vooral belangrijk dat je cool bent. Dus hoe minder je laat merken, hoe beter. Hem is vooral bijgebleven hoe je moet boekenkaften en dat je op tijd moet beginnen met je huiswerk.
Hij groeit wel opeens ontzettend. En niet alleen qua lijf. 
Ik merk regelmatig dat ik in het gesprek andere antwoorden krijg. Meer gewoon van iemand anders dan van mijn kind. Trots en ook een beetje weemoed wel. Maar ook erg veel lachen, want z'n gevoel voor humor is niet te versmaden. Leuk hoor.
Wat ik ook wel lastig vond was het verschil in afstand van huis naar school. De basisschool in de wijk blijkt je toch meer een gevoel van veiligheid te geven over je kind dan zo'n school daar middenin de stad. En dan dat hele stuk fietsen, met al dat verkeer. Brrrrr, het kostte moeite om daar niet over bezig te blijven. En toch... het went. We zijn een paar maanden verder en het is zelfs al een beetje gewoon...

Redactie

Wat verwachten Werkman-leerlingen van hun leerkrachten? Met de vraag 'Wat zijn de kenmerken van een goede docent?' benaderden redactieleden van de ouderkrant hun eigen kroost en wat hen verder aan Werkman-leerling voor de voeten kwam. Hier de uitslagen van een zeer onrepresentatieve steekproef.

Het in de reacties meest voorkomende woord is 'aardig'. We hebben het voor het gemak even over 'hij', maar het gaat natuurlijk net zo hard over 'zij', als we het vaak gehoorde 'hij moet gewoon aardig zijn' citeren.
Of, aan het eind van een opsomming van gewenste eigenschappen: "Bovenal moet hij aardig zijn."
Een Havo3 leerlinge vindt vermoedelijk hetzelfde maar uit haar formulering blijkt dat ze haar verwachtingen minder hoog stelt: "Hij moet niet te vaak chagrijnig zijn."
Verschillende leerlingen vullen die gevraagde aardigheid op verschillende terreinen in. Een eerstejaars brugster betrekt het op de leerstof: "Als je iets niet snapt moet hij niet zeggen 'dat snap je toch wel', maar het gewoon nog een keer uitleggen." Een Havo3 leerlinge ziet het breder: "Hij moet je een beetje je gang laten gaan. Geen hele strenge gast, dat je ook wel mag eten en drinken en wat muziek luisteren." Maar zij voegt eraan toe dat "hij wel de aandacht moet hebben als hij iets uit wil leggen."
Want als 'aardig' op 1 staat, is 'goed uit kunnen leggen' of 'de stof goed kunnen brengen' of 'enthousiast vertellen' een duidelijke tweede. Een tweedejaars brugster: "Een goede leraar is iemand die goed uit kan leggen, die niet gauw boos wordt en die niet saai is." 
Uit Havo3 komt er een toevoeging: "Hij moet goed uit kunnen leggen en vooral niet teveel so's of proefwerken geven." Een andere toevoeging, ook uit Havo3: "Hij moet goed uit kunnen leggen als iemand iets niet begrijpt en niet te snel iemand weg sturen zonder goede reden."
Een tweedejaars brugster vult het verder in: "Hij volgt niet alleen maar het boek, maar draait ook eens een video of speelt in op actuele dingen." Een andere invulling: "Hij moet niet te lang over één ding praten want dan wordt het saai."
En het gaat niet alleen om uitleg van de stof, aldus een Havo 3 leerlinge: "Hij moet uit kunnen leggen waarom iemand dat cijfer heeft en je de kans geven een cijfer op te halen door bijvoorbeeld een so (schriftelijke overhoring)."

Er wordt door leerlingen een evenwicht verlangd tussen gezag en soepelheid. 'Niet te streng zijn' wordt regelmatig genoemd als gewenste eigenschap. Een Havo-leerlinge: "Hij moet een beetje relaxed zijn en je er niet de hele tijd uitsturen." Een eerstejaars brugger geeft er een reden bij: "Hij moet niet al te streng zijn, want daar gaan we grappen over maken."
Maar diezelfde leerling wil ook van de docent dat "die wél laat weten wie er de baas is en wat de grenzen zijn". Een collega eerstejaars brugger legt dat verder uit: "Hij moet wel een beetje zelfvertrouwen hebben, want anders kun je er alles mee doen."

En tenslotte de 'one liners', de antwoorden in één zin die leerlingen gaven.
Een Atheneum 5 leerlinge: "Iemand die mij het gevoel geeft dat hij mij serieus neemt." 
Havo 3: "Hij moet z'n zaken goed voor elkaar hebben en niet te lang doen over het nakijken van een toets." 
Een Havo 4 leerling: "Gewoon een toffe relaxte peer!"
 

Redactie

Soms hoor je jezelf, als ouder, tegen je kinderen dingen zeggen die je héél bekend voorkomen. Je gaat er eens over nadenken, en... verrek: history repeats itself, de geschiedenis herhaalt zich. Het zijn dezelfde phrasen die je eigen vader of moeder ooit tegen jou bezigde.

Het geschiedt vooral op die momenten dat je je een beetje opwindt. Een moeder van een Havo-3 leerlinge kreeg zo schoon genoeg van het zinnetje 'Dat lust ik niet' als het eten op tafel kwam, dat ze uitbarstte: "Denk eens aan al die kinderen in de ontwikkelingslanden, die hebben helemaal niets en vaak helemaal geen eten. Als zij dit zouden krijgen zouden ze waarschijnlijk sterven van geluk".
Een vader van een brugklas 2-leerling werd nagenoeg ziek van de ladingen goedkope gel waarmee zoonlief de volle haardos letterlijk op het hoofd PLAKTE. Hij vergat zichzelf en kwam tot de mededeling: "Je hebt op zich zo'n leuk koppie. Maar je verknoeit het door hoe je je haar doet!"
En toen kwamen de echo's van vroeger. Eind jaren zestig, een 'kapsel' met vleugjes Rolling Stones en een stevige dosis Pretty Things. En zijn moeder die exacte hetzelfde zei. Achteraf gezien, als hij de foto's terugziet waarop te zien valt hoe hij nauwelijks tussen de vette haarslierten door de buitenwereld kon waarnemen, had zijn moeder toentertijd ook nog wel gelijk. Maar wat heet 'gelijk'.
Een Havo-moeder worstelt met de waarde van geld. Als dochter weer eens zeurt dat iedereen dat of dat heeft en zij nooit iets krijgt, dan krijgt ze ook wel eens te horen over al die arme kinderen die amper kleren hebben, en dat moeder er de hele tijd hard voor moet werken, en dat ze ook wel eens aan anderen mogen denken in plaats van alleen maar aan zichzelf.
Als zijzelf, vertelt de Havo-moeder, vroeger iets niet mocht of iets niet kreeg dan zei haar eigen moeder regelmatig "Ach kind, ik wil je de hemel wel geven, alleen die heb ik niet". En diezelfde zin is anno 2002 een gevleugelde uitspraak in haar eigen huishouden.
Waar ik vroeger totaal van kon dichtklappen, vertelt een moeder van een brugklas 1-leerling, was de zin: "En hoe was het op school?"
Alsof je dat zo even zeggen kon, zeg! Mijn moeder wilde zo graag alles weten! En nu begrijp ik haar behoefte opeens heel goed. Ik wist voor mijn gevoel al weinig meer van het leven van mijn kind toen hij in de hoogste klassen van de basisschool zat, maar nu onttrekt zijn leven zich helemaal aan mijn ogen. Dus stel ik steeds die akelige vraag: Hoe was het op school? En heel soms krijg ik meer te horen dan: "Wel goed, hoor". Heel soms.
En als laatste weer een Havo-moeder die haar eigen moeders woorden reproduceert: "De wereld bestaat niet alleen maar uit werken, plezier is minstens zo belangrijk... Als je maar wel zorgt dat je overgaat!"
 

Baukje Rutgers

"Ze lezen geen boeken meer." Dat was mijn droevige conclusie aan het eind van de vergadering van de Werkman Ouderkrantredactie. Ik had het idee geopperd om eens iets te doen met ervaringen van ouders met de boekenlijsten van hun kinderen. Het was misschien leuk om eens te kijken wat het met je deed als jouw kinderen dezelfde boeken lazen die jij voor je lijst las, ooit.

Nul op het rekest; niemand van de aanwezigen had een kind dat regelmatig boeken las. Hadden ze het veel te druk voor, zeiden ze. Ja, ze lazen wel uittreksels, maar dat was nou niet bepaald een basis voor een diepgaand gesprek over gedeelde ervaringen met de wereld van fictie en romantiek.
Mederedactielid Wil wist zelfs te vertellen dat er eens een moeder naar hem had gemaild over een van zijn boeken. Haar zoon had de roman zowaar he-le-maal uitgelezen (!) en wilde het boek op zijn lijst zetten, maar ze konden nergens op internet een uittreksel vinden en of hij even een uittreksel van het boek wilde sturen. 
'Heb ik niet,' schreef Wil terug. Vervolgens kreeg hij een lading verontwaardiging naar zijn hoofd, die hem nog doet suizebollen. Moest haar zoon dan óók nog zelf een uittreksel maken?!?
Ik werd er helemaal droevig van. Een hele generatie die het niet kent om heerlijk weg te duiken in een verhaal, zich niet herkent in en verbaast over vreemde werelden die louter en alleen zijn opgebouwd uit woorden, zinnen en hoofdstukken. Geen eigen beelden en gevoelens, ontstaan door Woutertje Pieterse of De parel van Steinbeck. 
Niet dat ik die beelden nog paraat heb, maar ik weet dat als ik zo'n boek weer ter hand neem, die plaatjes al weer snel opdoemen. Ook zo leuk, een boek na jaren weer lezen en je verbazen over de gaten in je geheugen en hoe anders je het nu beleeft.
Het klinkt wel wat oubollig, ik weet het. Vast niet cool om zo te zeuren over die stoffige boeken, maar toch. Jammer is het wel.
Gelukkig is het niet zo erg als ik dacht. Marre de Weger, lerares Nederlands op het Werkman, vertelde me dat er best nog wel leerlingen waren die lazen. Niet zo veel, dat was na de basisschool toch wel stukken minder geworden. 
Ze hebben vaak ook naast het schoolwerk baantjes, zei ze en dan schiet het lezen er bij in. Maar ze had onlangs een aantal boekverslagen gehad en als ik wilde mocht ik daarmee wel een stukje voor de ouderkrant maken. Dat wil ik wel, dus dat komt er zeker de volgende keer. Kunnen we misschien toch nog even herinneringen ophalen over die goeie ouwe tijd waarin wij voor een boekenlijst moesten lezen.

© Baukje Rutgers, uit ouderkrant Werkman-college nr. 2 van jaargang 2002-2003
 

Christa Dubois

Er heerst geen stress, er zijn geen spanningen... Nouja, als ze thuis komt lacht ze niet altijd meer en de vraag is dan gauw: "Hoe was het vandaag op school? Was je SE moeilijk? Of viel het mee?"

Vaak krijg je dan het antwoord: "Je kunt er niets van zeggen, ik denk dat ik het redelijk heb gemaakt". Als ouder ken je dit soort antwoorden allang; je kunt er alle kanten mee op. Maar stress...?? "Doe niet zo dom zeg! Piece of cake oftewel kat in het bakkie."
Nu vraag je heel fatsoenlijk een week of twee later: "En, heb je al cijfers terug?" Want je wordt nu toch wel nieuwsgierig.
En jahoor, ze noemt de cijfers op en ik krijg er zo'n beetje een hartstilstand van, want ze komen niet boven de 5,5 uit.
"Maakt niets uit, mam, ik mag toch een vak over doen."
Wel ja... En je denkt heel even terug aan de ouderavond in het begin van het schooljaar. We werden goed geïnformeerd over het reilen en zeilen van de MAVO-leerling in de examentijd. Toen dacht ik nog: 'Mijn kind, die doet dit niet zo, die gaat goed scoren, die heeft geen last van spanningen, ook nooit gehad.'
Inmiddels weet ik dat het wel zo is en dat het een kunst is om hier nog met goede resultaten uit te komen.
Natuurlijk stellen wij alles in het werk opdat ze zal slagen, want je doet het niet alleen, je doet het samen. En er komt van alles bij kijken, van vreugde tot verdriet, maar stress...? "Nee, mam, dat is het zeker niet."

Er zijn van die onderzoekers die ons ouders behoorlijk in de wielen kunnen rijden. Zo ging de universiteit van Illinois in de VS wetenschappelijk verantwoord kijken naar het slaapgedrag van jongeren tussen de 12 en de 17. Geconstateerd werd dat die op werkdagen veel uurtjes slaap verliezen en regelmatig lijden aan vermoeidheid. Als daar niets aan gebeurt, kan dat leiden tot gedragsstoornissen en om dat te voorkomen is het volgens de onderzoekers erg goed dat de jongeren in het weekend heel erg lang op bed blijven liggen. 
Dus als wij op zondagen het luie sekreet nu eindelijk eens zijn/haar bed uit willen hebben, dan weten we nu dat we wetenschappelijk NIET-verantwoord bezig zijn.