Het Koninklijk Huisarchief (KH) is slechts beperkt toegankelijk,
maar alles laat zich prima regelen via de mail. Meer dan prima,
zie het Dankwoord in het boek. Alles wat ik heb opgenomen komt uit
toegang A31, het archief van Willem V Batavus, prins van Oranje
(1748-1806). De inventaris van dat archief is via
de site van het KH als pdf op te halen.
Binnen dat archief bevinden zich in drie inventarisnummers
brieven van Etta, soms gericht aan de stadhouder of zijn
echtgenote, soms gericht aan raadpensionaris Laurens van de
Spiegel. Het betreft:
● A31-746 is een onderdeel van de rubriek 'Briefwisseling met particulieren' en draagt als titel 'weduwe Etta Palm-Aalders, Parijs, Den Haag, 1788-1794'. Hierin bevinden zich één brief van Etta uit 1788, zes uit 1793 en drie uit 1794
● A31-986 is onderdeel van de rubriek 'Briefwisseling met
mr. L.P. van de Spiegel, raadpensionaris van Holland' en bestrijkt
de periode november 1793 tot augustus 1794 met 'onder de bijlagen
onder meer brieven van mevrouw Etta Palm-Aalders'. Hierin bevinden
zich twee brieven van Etta uit 1794.
● A31-1070 is 'Brieven van Nederlandse vertegenwoordigers
in het buitenland aan raadpensionaris Van den Spiegel, ten
onrechte door de stadhouder niet teruggezonden'. Hierin bevinden
zich - ook ten onrechte, want ze was geen Nederlandse
vertegenwoordiger - vier brieven die Etta vanuit Parijs heeft
gezonden aan raadpensionaris Van de Spiegel, en die de
raadpensionaris heeft laten lezen aan de stadhouder, zonder ze
daarna terug te krijgen.
Daarmee zijn deze vier brieven de enige bewaard gebleven
getuigenissen van het werk dat ze in Parijs ten behoeve van de
raadpensionaris en ten gunste van het Huis van Oranje heeft
gedaan. De rest is immers verbrand, zie hier bij het citaat
uit de inleiding op de inventaris van het archief van Van de
Spiegel,
Hieronder staan de opgenomen brieven van Etta niet op
inventarisnummer, maar op datum:
| 3 okt 1788 |
Deze brief is het (voor zover
bekend) allereerste contact tussen Etta en de stadhouder. Ze
biedt hem haar boek aan, dat ze als reactie op het boek van
de graaf van Mirabeau heeft geschreven. De brief bevindt
zich in A31-746, zie de transcriptie en
vertaling. |
| 15 apr 1790 |
Een brief van Etta aan
raadpensionaris Van de Spiegel maar dus tussen de spullen
van de stadhouder teruggevonden, A31-1070. Zes kantjes, met
het opschrift 'no. 24', met als bijlage een briefje van het
plaatselijke buurtcomité aan Etta over Maillebois. Zie de transcriptie en
een vertaling.van de brief. |
| 24 mei 1790 |
Een brief van Etta aan
raadpensionaris Van de Spiegel maar dus tussen de spullen
van de stadhouder teruggevonden, A31-1070. Vier kantjes, met
het opschrift 'no. 35' en met incidenteel gebruik van
geheimschrift. De transcriptie heb ik helaas zoekgemaakt dus
er is alleen de vertaling
van de brief. |
| 7 jun 1790 |
Een brief van Etta aan
raadpensionaris Van de Spiegel maar dus tussen de spullen
van de stadhouder teruggevonden, A31-1070. Vier kantjes, met
het opschrift 'no. 39', met incidenteel gebruik van
geheimschrift. De transcriptie heb ik helaas zoekgemaakt dus
er is alleen de vertaling
van de brief. Bij de brief zijn als bijlagen gevoegd: ▪ krantenartikelen door Marat waarin onvriendelijk wordt gedaan naar de uitgewekenen, zie hier (alleen links, geen transcripties) ▪ een afschrift van een brief van Etta zonder datum maar rond 1 juni 1790 aan Élisée Loustallot, redacteur van de Revolutions de Paris, zie de transcriptie, ▪ plus het antwoord van Loustallot dd 3 juni 1790, zie de transcriptie. |
| 20-21 jun 1790 |
Een brief van Etta aan
raadpensionaris Van de Spiegel maar dus tussen de spullen
van de stadhouder teruggevonden, A31-1070. Vier kantjes,met
vrij veel geheimschrift en als bijlage een krantenartikel
door Brissot. Zie de transcriptie en
de vertaling van de brief. NOG NOTEREN WAT BIJ COLENBRANDER
STAAT |
| 29 mei 1793 |
Een brief van Etta aan de stadhouder, A31-746. Ze gaat naar Amsterdam om zaken rond familiegeld af te handelen en ze biedt haar diensten aan. Zie de transcriptie en vertaling van de brief.. |
| 5 jul 1793 |
Een brief van Etta aan de stadhouder, A31-746. Ze vraagt om een gesprek over iets dat de troepen betreft, waarmee ze - zonder het te noemen - haar schoenenhandeltje (zie de volgende brieven) zal bedoelen. Zie de transcriptie van de brief. |
| 9 jul 1793 |
Een brief van Etta aan de stadhouder, A31-746. Ze noemt nu haar schoenenhandeltje en vraagt om spoed want ze is ‘abbandonné de tout excepté de mon courage’. Zie de transcriptie van de brief. |
| 22 jul 1793 |
Een brief van Etta aan de
stadhouder, A31-746. Ze herinnert hem aan het
schoenhandeltje. 'Beroofd van alles, zou het erg ongelukkig
voor mij zijn de gelegenheid mis te lopen om tenminste voor
een tijdje een schuilplaats voor de behoeftigheid te
vinden.' Zie de
transcriptie van de brief. |
| 29 jul 1793 |
Een brief van Etta aan de stadhouder, A31-746. Ze vraagt opnieuw zijn aandacht voor haar mogelijke handeltje in schoenen en nu is het dringend, want ze kan haar correspondent niet langer aan het lijntje houden. Zie de transcriptie van de brief. |
| 6 dec 1793 |
Een brief van Etta aan de
stadhouder, A31-746. Ze feliciteert hem want zijn kleinzoon
is één jaar geworden..Zie de transcriptie van
de brief. |
| 8 mrt 1794 |
Een brief van Etta aan de
stadhouder, A31-746. Dit keer felicitaties omdat Willem V
Batavus op 8 maart 1766 meerderjarig en daardoor stadhouder
was geworden. Zie de transcriptie van
de brief. |
| 24 mrt 1794 |
Een brief van Etta aan de
stadhouder, A31-746. Ze solliciteert naar de positie van
hoofdredacteur van de Gazette de la Coeur. Zie de transcriptie en
vertaling van de brief. |
| ± mei 1794 |
Een ongedateerde brief van Etta
aan de stadhouder, A31-746, met bijgevoegd een plan om
weeskinderen borduurwerk te leren. Vermoedelijk is deze
brief ergens mei/juni 1794 geschreven. Zie de transcriptie van
de brief en de bijgevoegde notitie en van die laatste ook de
vertaling. |
| 30 jun 1794 |
Een brief van Etta aan de
stadhouder, A31-986. Deze brief bevindt zich als attachment
(al heette dat toen nog niet zo) bij een brief van vd
Spiegel aan de prins dd 7 juni 1794 (KAN NIET), A31-986. Zie
de transcriptie
van de brief. |
| 8 jul 1794 |
Een brief van Etta aan raadpensionaris Van de Spiegel maar dus tussen de spullen van de stadhouder teruggevonden, A31-986. Met bijgevoegd een notitie die ze na lezing wil verbrand hebben. Zie de transcriptie van de brief en notitie.. |
Je bent hier: Opening → Bronnen → KH