■ Op 11 mei 1823 komt Johannes van den Bosch met plannen
voor een opvoedings instituut in Wateren. Twee slaapzalen, een
schoollokaal dat tevens als eetruimte dient, enzovoort, alles uitgewerkt.
■ Dan stuurt hij op 22 juni 1823 'de plans en bestekken' voor het
nieuwe Instituut. Hij ziet besparingen in de bouw en hij draagt
tal van argumenten aan waarom het nog dit jaar moet gebeuren.
■ Vervolgens is op 14 juli 1823 om twaalf uur 's middags
de aanbesteding van het
gebouw, waaraan vier aannemers deel nemen. Er wordt van alles
geprobeerd om de prijs te drukken.
■ Even wat groter afgedrukt: een
plaatje hoe het Instituut er aan de voorkant uit moet hebben
gezien. Getekend door de bedelaarskolonist Van Geelen ergens in
1827/1828.
■ Het Instituut te Wateren gaat medio 1824 van start met eerst vooral 'kwekelingen' uit de vrije koloniën, daarna met ook weeskinderen uit Veenhuizen. Een kleine greep uit die laatste categorie.
■ Het Instituut begint met personeel van buiten, maar
schakelt steeds meer over op eigen kweek. De personeelsleden te
Wateren op twee manieren gerangschikt:
● Een chronologisch overzicht van
mensen met betrekkingen, en
● Een overzicht op
functies en wie wanneer die functies bekleden.
■ De kleding van
de kwekelingen zoals vastgesteld in 1826 met enkele wijzigingen
daarop in latere jaren, zoals het vervangen van de hoed door de
pet.
■ Op 26 september 1826 besluiten Johannes van den Bosch
en Jeremias Faber van Riemsdijk hoe de kwekelingen gekleed zullen
gaan. Een opvallend tenue in besluit 56 op deze
pagina.
■ Er is altijd wat met de onderinstituteurs te Wateren. De eerste neemt november 1826 de vlucht als door een brief is ontdekt dat hij iets heeft met een weesmeisje uit Veenhuizen.
■ De tweede onderinstituteur moet februari 1829 vertrekken, als hij zich buiten de kolonie zo aan drank te buiten is gegaan dat hij door kwekelingen thuisgebracht moet worden.
■ De Ieerste nsitituteur, Kornelis Mulder, wil loonsverhoging.
Hij denkt een aantal argumenten daarvoor te hebben, maar die
worden door de directeur maart 1829 vakkundig
onderuitgehaald.
■ Volgens de directeur, die na een bezoek aan Veenhuizen
terugkeert via Wateren, is april 1829 de veestapel bij het
Instituut 'in eene allerslegste
toestand'
■ Een kwekeling die graag uit
het Instituut weg wil, is Alexander Schonewald, die mei
1829 aan zijn 'Geliefde Zuster' schrijft dat ze met de
'Heeren' in den Haag moet gaan praten over zijn ontslag.
■ Op 15 april 1831 stelt directeur Van Konijnenburg voor om Instituteur Mulder adjunct-directeur van de Ommerschans te maken en adjunct-directeur voor het onderwijs Van Wolda het Instituut te Wateren te laten leiden.
■ Besluit van de permanente commissie op voorstel van de
directeur der koloniën dd 18 juli 1831: Er wordt te
Wateren een
veefokkerij opgericht.
■ De permanente commissie gaat 24 februari 1832 niet
akkoord met het voorstel de kwekelingen te Wateren meer voeding te
geven dan de wezen in Veenhuizen, maar het mag wel lekkerder zijn.
■ Veelbelovende kwekelingen raakt men kwijt aan de militaire
dienst. Op 14 augustus 1833 wordt besloten dat ze
daarna mogen terugkeren.
■ De kwekeling Noach Scheffener is er zo eentje die december
1835 na zijn diensttijd terug wil keren. Later wordt hij hoevenaarsknecht,
vrachtrijder, huisknecht en zaalopziener
■ Januari 1836 schrijft Van Wolda het jaarverslag over het
Instituut in 1835. Veel godsvrezendheid en positiviteit.
■ De kwekelingen Jacobus de Groot en Coenraad Johan Jekel
nemen oktober 1836 de benen. De
eerste keert noodgedwongen terug, de tweede blijft in Amsterdam.
■ Op 10 maart 1838 laten de Instituteur en de directeur
aan de permanente commissie weten dat het beroerd gesteld is met de kleding van de
kwekelingen. Mogen er lakense buizen komen?
■ Eind maart 1838 bericht Jan Hessels van Wolda dat de
kwekeling Jan Kloosterman in zijn oude woonplaats Nisse zo slecht
is ontvangen dat hij
beter in het Instituut kan blijven.
■ Een ongemeen levendige beschrijving
van een bosbrand die twee kwekelingen in Wateren op zondag 12
mei 1839 per ongeluk veroorzaken.
■ De kwekeling Jan Pieter van Ingen, oorspronkelijk uit
Middelburg, is zo'n noeste werker dat hij oktober 1839 in
particuliere dienst
bij Johannes van den Bosch treedt.
■ Het jaarverslag
over het Instituut in 1842 is niets dan jubel over en
dankbaarheid voor de onafgebroken gezondheid, de loffelijke
employés en de prijzenswaardige kwekelingen.
■ Een kwekeling die ondanks het Instituut later erg
slecht terechtkomt, schrijft 4 juni 1844 een brief over
wantoestanden bij het bedelaarsgesticht. Het klopt niet.
■ 7 mei 1845: De kwekelingen te Wateren moeten
zuiniger zijn op hun kleding en om dat te bevorderen moeten ze
reparatie voortaan zelf betalen.
■ Net als alle hoofden van koloniën moet ook de Instituteur van
Wateren januari 1846 een lijst inleveren van
alle jongeren die het afgelopen jaar met ontslag zijn gegaan.
■ In april 1852 wordt besloten een nieuw schooltje
te bouwen in het gebied dat als Groot-Wateren of Doldersum (later
Boschoord) bekend staat, waar diverse kwekelingen het onderwijsvak
leren.