Naar het overzicht
van stukken over de proefkolonie
■ Zoon Hermanus Nak,
ook wel Hermanus Fransen Nak, is geboren woensdag 13 november 1811
te Harlingen en in die plaats gedoopt (hervormd) op zondag 24
november 1811..
■ Hij is dus net geen zeven jaar oud als
het gezin op 31 oktober 1818 in de proefkolonie aankomt.
■ Zie op deze
pagina waar het gezin in Frederiksoord woont en in welke
stamboeken ze geregistreerd staan.
■ Zie op deze pagina dat Hermanus
blijkens de kleine raadzitting van 22 augustus 1829 lijkt af te
stevenen op een carrière als visser, en diverse verzoeken van hem
om verlof.
■ Hij trouwt 19 juni 1836 te
Vledder, huwelijksakte nummer 15, met de ingedeelde wees uit
Tholen, Willemijna of Willemina Christina Hendrikse. Zie voor meer
over haar de pagina
Hendrikse.
■ Ze krijgen een woning voor een
arbeidershuisgezin in Veenhuizen en staan op scan 11
van het register van arbeidershuisgezinnen met invnr 1574. Zie
helemaal bovenaan de pagina hoe de scans te bereiken zijn.
■ Per 30 juli 1836, dus al heel
snel, worden ze bevorderd tot vrije kolonisten. Ze komen in hoeve
1 van het in Wateren gelegen deel van de kolonie Wilhelminaoord,
zie de locatie op dit
kaartje.
■ Ze staan op scan 95 van het stamboek
Wilhelminaoord met invnr 1355.
■ Op de dag van aankomst, dus 30 juli
1836, wordt bij hen ingedeeld Jan Bakker uit
Middelburg, geboren 18 april 1819, sinds 5 december 1827 op de
kolonie en daarna ingedeeld bij diverse koloniale gezinnen.
■ Op 11 april 1837 wordt het
gezin bevorderd tot het hoogste dat een kolonistengezin kan
bereiken, ze worden hoevenaars. Binnen één jaar van arbeider tot
vrije kolonist tot hoevenaar, hier is sprake van een
bliksemcarrière, Hermanus moet wel een hele goede werker zijn.
■ Per die 11 april 1837 verhuizen
ze, met medeneming van de ingedeelde Jan Bakker, naar hoeve 8 bij
de Ommerschans. Ze staan in de registers van hoevenaars met de
invnrs 1582 (1836 tot 1847) en 1583 (1848 tot 1859), waarvan (nog)
geen scans zijn.
■ Op 1 april 1838 gaat Jan Bakker
naar een andere hoeve.
■ Op 16 september 1838 komt broer
Jan Nak 'uit het gezin zijns ouders' bij hen wonen. Hij vertrekt
om 'te gaan dienen' op 1 mei 1843, maar dat lukt blijkbaar niet,
want hij is weer terug op 30 oktober 1843. Hij gaat terug naar
zijn ouders op 11 april 1844.
■ Op 4 mei 1843, dus op het
moment dat Jan Nak weg is om te gaan dienen en blijkbaar als
vervanging voor hem, wordt bij hen ingedeeld Cornelis van Ham,
kolonistenzoon van de gelijknamige kolonist uit Breda, geboren 15
juli 1821. maar hij gaat weer terug naar zijn ouders op
10 juli 1843.
In 1854/1957 worden enige besluiten over Hermanus genomen. Die
heb ik niet bekeken, maar ik heb de invnrs erachter gezet voor
liefhebbers die dat in het archief willen gaan bekijken:
■ Op 19 september 1854
agendapunt 2 (invnr787) en 24 oktober 1854 agendapunt 4
(invnr 790) wordt besloten dat Hermanus wordt 'bevorderd tot
wijkmeester te Oschans op een salaris van ƒ6.- 's weeks' en het
gezin zal dan 'op de hoeve van wijkmeester M. v.d. Berg worden
gevestigd'.
Uit het stamboek begrijp ik dat dat hoeve 19 is.
■ Op 16 december 1857 agendapunt
5 (invnr 877) wordt besloten dat Hermanus wordt 'benoemd tot
veldwachter te Oschans'.
■ Uit het huwelijk van Hermanus Nak
en Willemina Christina Hendrikse staan de volgende kinderen,
allemaal met als geboorteplaats Avereest, ingeschreven in de
stamboeken met de invnrs 1582 en 1583. Diverse van hen verlaten
de kolonie BIJZONDER jong:
● Francina Nak, geboren volgens de kolonieadministratie 2
juni 1837, volgens familieonderzoekers 2 januari 1837.
Zij verlaat de kolonie op 1 mei 1851 om te gaan dienen.
Zij trouwt later met Hermanus Japin, lantaarnopsteker.
● Marinus Nak, geboren 19 juli 1838. Hij verlaat
de kolonie op 1 november 1854 om te gaan dienen. Hij staat
later te boek als timmerman.
● Catrina of Catharina Nak, geboren 20 oktober
1839. Volgens de kolonieadministratie overlijdt zij 2
januari 1840.
● Trijntje Nak, geboren 6 februari 1841. Zij
verlaat de kolonie om te gaan dienen op 26 februari 1855, maar is
weer terug op 1 augustus 1855. Zij vertrekt weer op 18
november 1855 en keert dan niet meer terug.
● Johanna Jacoba Nak, geboren 13 juni 1842. Zij
wordt 'ontslagen als gehuwd buiten de kolonie den 8 mei 1859'. Dat
huwelijk was al 30 april 1859.
● Christina Wilhelmina Nak, geboren 5 december 1843.
● Elisabeth Nak, geboren 7 maart 1845.
● Jan Nak, geboren 28 maart 1848.
● Jacoba Adriana Nak, geboren 15 december 1849.
● Berendina Wilhelmina Nak, geboren 25 december 1851.
● Barbara Nak, geboren 25 juli 1853.
Stamboeken van NA 1859 doe ik niet, die bevinden zich voor de
liefhebbers in Drents Archief toegang 0137.01 en in het archief
van Binnenlandse Zaken bij het Nationaal Archief in Den Haag.
Van familieonderzoekers neem ik over dat Hermanus Nak op 27
november 1883 te Avereest overlijdt, 72 jaar oud, en
Wilhelmina Hendrikse weduwe Nak op 4 september 1899 te
Genemuiden, op 84-jarige leeftijd.